TOCZĄCA SIĘ DYNIA
Det rullende gresskaret
Żyła raz sobie staruszka, która mieszkała w wioseczce w Iranie. Obok wioski rósł wielki, straszny las. Staruszka miała
córkę, która wyszła za mąż i zamieszkała po drugiej stronie lasu. Długo się nie widziały, więc gdy zbliżało się święto Eid, postanowiła pójść przez las i odwiedzić córkę i jej rodzinę, aby spędzić razem święta.
Det var en gang en gammel dame som bodde i en liten landsby i Iran. Ved siden av landsbyen var det en stor, skummel skog. Den gamle damen hadde en datter som hadde giftet seg og flyttet til den andre siden av skogen. De hadde ikke sett hverandre på lenge, så da det nærmet seg Eid, bestemte hun seg for å gå gjennom skogen for å feire sammen med datteren og familien hennes.
Staruszka przygotowała więc węzełek z jedzeniem, przywdziała
długi czarny czador w kwietne wzory i wyruszyła w drogę. Szła tak i szła, coraz głębiej w las i podśpiewywała sobie po persku:
Alå doxtar balå qorbunatam man, be ghorbat rafti o heirunatam man. («Świat mi cię zabrał, kochana córciu ma i teraz z tęsknoty toczy się łza»).
Den gamle damen pakket en sekk med mat og tok på seg en lang, svart, blomstrete chador, og så begynte hun å gå. Mens hun gikk lenger og lenger inn i skogen, sang hun på persisk:
Alå doxtar balå qorbunatam man, be ghorbat rafti o heirunatam man. («Min kjære datter, jeg elsker deg, du har dratt til et fremmed sted, og jeg lengter etter deg»).
Aż tu nagle, na środku drogi zobaczyła wilka! Staruszka zesztywniała ze strachu.
„Mniam, wyglądasz smakowicie!” – powiedział wilk, a z pyska już ciekła mu ślinka na jej widok.
Starowinka wzięła się na odwagę i rzekła: „Przysmak ze mnie marny – sama skóra i kości. Nie najesz się mną Waszmości”. A wilk na to: „To co ja mam teraz zrobić kiedy jestem taki głodny?”
Staruszka odrzekła: – „Puść mnie do córki — Eid trzeba świętować. Ryżem i szaszłykami będą tam częstować. Gdy najem się do syta, wrócę do ciebie jak marzenie: tłuściutka, okrąglutka – gotowa na zjedzenie!
Choć wilk był strasznie głodny pomyślał, że to nie najgorszy pomysł i puścił ją wolno. Staruszka pomknęła co sił w nogach dalej przez las.
Plutselig stod en ulv midt i veien! Den gamle damen ble redd og stivnet til. Ulven siklet og sa: «Nam, du ser ut som et deilig måltid!».
Den gamle damen tok mot til seg og sa: «Jeg er da ikke deilig mat, jeg er tynn med mage flat. Kroppen min har lite fett, spiser du meg, blir du ikke mett!»
Ulven sa: «Men jeg er jo så sulten, hva skal jeg gjøre, da?»
Den gamle damen svarte: «La meg dra til datteren min for å feire Eid og spise ris med lammespyd. Når jeg har blitt stor og mett, kommer jeg tilbake som en deilig rett som kan spises på et brett!»
Selv om ulven var skrubbsulten, syntes han det var en god idé. Den gamle damen skyndte seg videre gjennom skogen.
Nagle na jej drodze pojawił się tygrys, który zeskoczył z drzewa wprost pod jej nogi. Staruszka aż podskoczyła ze strachu. Tygrys wyszczerzył zęby i powiedział: „Mniam, wyglądasz smakowicie!” Starowinka wzięła się na odwagę i ponownie rzekła: „Przysmak ze mnie marny – sama skóra i kości. Nie najesz się mną Waszmości”. A tygrys na to: „To co ja mam teraz zrobić kiedy jestem taki głodny?”
I znów babuleńka uderzyła w te słowa: – „Puść mnie do córki — Eid trzeba świętować. Ryżem i szaszłykami będą tam częstować. Gdy najem się do syta, wrócę do ciebie jak marzenie: tłuściutka, okrąglutka – gotowa na zjedzenie!”
Choć tygrysowi z głodu kiszki marsza grały, pomyślał, że to nie najgorszy pomysł i puścił ją wolno. Staruszka pomknęła co sił w nogach dalej przez las.
Plutselig hoppet en tiger ned fra et tre! Den gamle damen skvatt til. Tigeren gliste og sa: «Nam, du ser ut som et deilig måltid!»
Den gamle damen tok mot til seg og sa: «Jeg er da ikke deilig mat, jeg er tynn med mage flat. Kroppen min har lite fett, spiser du meg, blir du ikke mett!»
Tigeren sa: «Men jeg er jo så sulten, hva skal jeg gjøre, da?»
Den gamle damen svarte: «La meg dra til datteren min for å feire Eid og spise ris med lammespyd. Når jeg har blitt stor og mett, kommer jeg tilbake som en deilig rett som kan spises på et brett!»
Selv om tigeren var helt tom i magen, syntes han det var en god idé. Den gamle damen skyndte seg videre gjennom skogen.
Nagle drogę zagrodził jej ogromny lew! Staruszka aż oniemiała z przerażenia. Lew ryknął: „Mniam, wyglądasz smakowicie!” Starowinka wzięła się na odwagę i znów rzekła: „Przysmak ze mnie marny – sama skóra i kości. Nie najesz się mną Waszmości”. A lew na to: „To co ja mam teraz zrobić kiedy jestem taki głodny?”
Staruszka odparła jak wcześniej: – „Puść mnie do córki — Eid trzeba świętować. Ryżem i szaszłykami będą tam częstować. Gdy najem się do syta, wrócę do ciebie jak marzenie: tłuściutka, okrąglutka – gotowa na zjedzenie!”
Lwu aż burczało w brzuchu z głodu, lecz pomyślał, że to nie najgorszy pomysł i puścił ją wolno. Staruszka pomknęła co sił w nogach dalej przez las.
Plutselig stod en diger løve midt i veien! Den gamle damen stanset og gispet. Løven brølte og sa: «Nam, du ser ut som et deilig måltid!»
Den gamle damen tok mot til seg og sa: «Jeg er da ikke deilig mat, jeg er tynn med mage flat. Kroppen min har lite fett, spiser du meg, blir du ikke mett!»
Løven sa: «Men jeg er jo så sulten, hva skal jeg gjøre, da?»
Den gamle damen svarte: «La meg dra til datteren min for å feire Eid og spise ris med lammespyd. Når jeg har blitt stor og mett, kommer jeg tilbake som en deilig rett som kan spises på et brett!»
Selv om løven var så sulten at det rumlet i magen, syntes han det var en god idé. Den gamle damen skyndte seg videre gjennom skogen.
Gdy słońce już zaszło i robiło się ciemno, staruszka w końcu dotarła do domu córki. Tak się uradowała na widok rodziny, że zapomniała co przydarzyło jej się po drodze.
Przez siedem dni świętowała staruszka z bliskimi, jedząc co niemiara.
Da solen gikk ned og det begynte å bli mørkt ute, kom den gamle damen endelig frem til datteren sitt hus. Hun ble så glad for å se familien sin at hun glemte alt som hadde skjedd på veien.
De neste syv dagene koste hun seg med familien sin og spiste masse god mat.
Aż nadszedł dzień, kiedy staruszka miała wrócić do domu. Wtedy nagle przypomniała sobie, że czeka na nią wilk, tygrys i lew. Gdy córka usłyszała o zwierzętach, postanowiła pomóc matce. Razem wpadły na pomysł. Pojechały na bazar i kupiły ogromną dynię. W domu odkroiły czubek dyni, i drążyły miąższ tak długo, aż dynia była pusta w środku.
Da den gamle damen skulle gå hjem igjen, kom hun til å tenke på ulven, tigeren og løven som ventet på henne. Da datteren fikk høre om dyrene i skogen, ville hun gjerne hjelpe moren sin. Sammen fikk de en idé. De dro til basaren og kjøpte et stort gresskar som de tok med seg hjem. De skar av toppen på gresskaret og gravde ut fruktkjøttet til det ble et tomt rom inni gresskaret.
Wtedy starowinka wdrapała się do środka. Córka założyła odciętą przykrywkę i razem z sąsiadami z wioski wytoczyli dynię wraz ze staruszką na drogę. Rozpędzili dynię, a ta zaczęła się toczyć w głąb lasu.
Den gamle damen klatret inn i gresskaret. Datteren la på lokket, og sammen med de andre i landsbyen dyttet de gresskaret med den gamle damen inni, så det fikk fart og begynte å rulle. Gresskaret rullet av sted innover i skogen.
Oj! Nagle staruszka poczuła, że dynia się zatrzymała. To lew zatrzymał dynię. Lew przyjżał się dyni i zapytał: „Tocząca się dynio, powiedz mi, czy widziałaś po drodze jakąs utuczoną staruszkę?”
„Nie, walla, potocz mnie dalej, niech już się stąd poturlam.” – odpowiedziała staruszka w dyni. Lew popchnął dynię, a ta potoczyła się dalej w las.
OI! Plutselig kjente den gamle damen at gresskaret stanset. Det var løven som hadde stoppet det. Løven så på gresskaret og spurte: «Rullende gresskar, fortell meg: Har du sett en fet dame på din vei?»
«Nei, walla, rull meg, trill meg herifra», svarte den gamle damen inni gresskaret. Løven ga gresskaret fart, og det rullet videre inn i skogen.
Bum! Nagle staruszka poczuła, że dynia znów się zatrzymała. Tym razem to tygrys zatrzymał dynię. Tygrys spojrzał na dynię i zapytał:
„Tocząca się dynio odpowiedz mi, czy widziałaś na swej drodzę utuczoną staruszkę? Nie, walla, potocz mnie dalej, niech już się stąd poturlam.” odpowiedziała staruszka w dyni. Tygrys popchnął dynię, a ta potoczyła się dalej w las.
DUNK! Plutselig kjente den gamle damen at gresskaret stanset igjen. Nå var det tigeren som hadde stoppet det. Tigeren så på gresskaret og spurte: «Rullende gresskar, fortell meg: Har du sett en fet dame på din vei?»
«Nei, walla, rull meg, trill meg herifra», svarte den gamle damen inni gresskaret. Tigeren ga gresskaret fart, og det rullet videre gjennom skogen.
Au! Nagle staruszka poczuła, że dynia znów się zatrzymała. Tym razem to wilk zatrzymał dynię. Obwąchał dynię i zapytał: „Tocząca się dynio, odpowiedz mi, czy widziałaś na swej drodzę utuczoną staruszkę?
„Nie, walla, potocz mnie dalej, niech już się stąd poturlam.” – odpowiedziała staruszka w dyni.
Lecz wilk rozpoznał głos staruszki i nie dał się nabrać. Zdarł z dyni pokrywkę i warknął: „Ha, mam cię!”. Wskoczył do środka dyni, aby złapać staruszkę. Jednak sprytna starowinka zawczasu zrobiła drugie wyjście na spodzie dyni. Otworzyła je i wyskoczyła prędko z drugiej strony. Zanim wilk zorientował się, co się stało, staruszka już zamknęła dynię z obu stron. Teraz to wilk siedział zamknięty w dyni!
AU! Plutselig kjente den gamle damen at gresskaret stanset enda en gang. Nå var det ulven som hadde stoppet det. Ulven sniffet på gresskaret og spurte: «Rullende gresskar, fortell meg: Har du sett en fet dame på din vei?»
«Nei, walla, rull meg, trill meg herifra», svarte den gamle damen inni gresskaret. Men ulven lot seg ikke lure, han kjente igjen stemmen til den gamle damen.
Han rev av lokket på gresskaret og glefset: «Aha, der er du!» Han stupte inn i gresskaret for å få tak i den gamle damen. Men hun hadde laget et lokk i bunnen av gresskaret også. Lynraskt åpnet hun lokket og kom seg ut av gresskaret. Før ulven skjønte hva som hadde skjedd, hadde den gamle damen lukket gresskaret fra begge sider. Nå var ulven innestengt!
Staruszka najedzona do syta, zebrała wszystkie siły i pchała dynię z wilkiem w środku, aż ta zaczęła toczyć się po polanie. Dynia toczyła się i toczyła i w końcu wpadła w wielką mroczną przepaść.
Staruszka otrzepała swój kwiecisty chador, poszła zadowolona do domu i zaparzyła sobie herbaty.
Koniec i bomba – kto nie słuchał – ten trąba.
Den gamle damen som hadde spist seg stor og sterk, tok i alt hun kunne og dyttet gresskaret med ulven inni til det begynte å rulle nedover en gresslette. Gresskaret trillet raskere og raskere, og falt til slutt ned i en dyp, mørk dal.
Den gamle damen børstet av den blomstrete chadoren sin og gikk fornøyd og glad hjem og lagde seg en kopp te.
Snipp, snapp, snute, så var eventyret ute.
Det rullende gresskaret//TOCZĄCA SIĘ DYNIA
Illustrasjoner: Svetlana Voronkova
Revidert i 2025 av Nasjonalt senter for flerkulturell opplæring
Forsidedesign: Mari Helén Holum
Oversettelse til polsk og norsk bokmål: Agnieszka Østre
Korrektur og lyd på polsk og norsk bokmål: Monika Lesniewska-Krysiak
ISBN:
Copyright © 2025 · NAFO
Lisensieret under en Creative Commons Navngivelse-
IkkeKommersiell-DelPåSammeVilkår 4.0 Internasjonal lisens.
Du finner flere flerspråklige fortellinger gratis på morsmål.no/fortellinger
Der finner du også tilleggsressurser og lydstøtte til fortellingene.
Copyright © 2025 · NAFO
Lisensieret under en Creative Commons Navngivelse-
IkkeKommersiell-DelPåSammeVilkår 4.0 Internasjonal lisens.
