Hva er FN? // Neteweyên Yekbûyî çi ye?

Denne teksten finnes på flere språk. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

FN navê Norwêcî ji bo rêxistina navneteweyî ya UN e. UN kurtahî ji bo United Nations e, FN kurtenavê peyva Norwêcî (De forente nasonjer) e ku tê wateya Neteweyên Yekbûyî (NY) . Neteweyên Yekbûyî ji bo aştî, edaletê û hevkariyê di navbera welatên li seranserê cîhanê de dixebite. Neteweyên Yekbûyî di sala 1945-an de hate dest pê kirin, tenê piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn. Armanc ev bû ku pêşî li şerên mezintir bigire.

Hema hemû welatên cîhanê endamên Neteweyên Yekbûyî yê ne. Ji bo çareserkirina pirsgirêkên weke şer, xizanî, nexweşî û guhertina avhewayê li hev kirine. Peyman bi navê Peymana Neteweyên Yekbûyî ye.

Logoya Neteweyên Yekbûyî pênc gurover û nexşeya cîhana spî heye. Li dora nexşeyê du şaxên zeytûn hene. Şaxên zeytûnan sembolek in ku Neteweyên Yekbûyî armanc dike ku aştiyê biparêze û li cîhanê ewlehiyê biafirîne.

Roja Neteweyên Yekbûyî her sal 24ê Oktober tê pîroz kirin.

Neteweyên Yekbûyî çi dike?

Neteweyên Yekbûyî xwedî gelek karên girîng e. Li jêr hûn dikarin li ser hin ji wan bixwînin.

Aramî û ewlehî

Neteweyên Yekbûyî ji bo cîhaneke ewletir dixebite. Carna di navbera welatan de nakokî derdikevin. Wê demê Neteweyên Yekbûyî dikare ji bo çareseriyên aştiyane bibe alîkar. Eger şer derkeve,Neteweyên Yekbûyî dikare leşkeran bişîne ji bo parastina mirovan. Her wiha dikarin alîkariya jinûve avakirina civakan piştî şerekî bikin.

Alîkariya lezgîn

Neteweyên Yekbûyî alîkariyê dide mirovên li herêmên di bin bandora şer, karesatên xwezayî yan jî xizaniyê de dijîn. Dikarin xwarin, av, derman û cihekî razanê peyda bikin. Carinan Neteweyên Yekbûyî alîkarî dide mirovên ku divê birevin.

Mafên mirovan

Neteweyên Yekbûyî ji bo ku hemû mirovên li cîhanê bi awayekî adilane û bi rêzdarî bên têkilîkirin dixebite. Neteweyên Yekbûyî lîsteyeke  afirand ku diyar dike bê her mirov xwedî kîjan mafî ye. Ev lîste bi navê Beyannameya Gerdûnî ya Mafên Mirovan e.

Mafên Mirovan di derbarê mafê ewlehiyê de ne, biçin dibistanê, ramana xwe bibêjin û bi rengek wekhev were têkilî kirin bêyî ku tu kî yî. Hemî welatên Neteweyên Yekbûyî divê Mafên Mirovan bişopînin.

Peymana Zarokan

Pêdiviya zarokan bi parastineke zêde heye û ji ber vê yekê gelek mafên wan hene. Ji van mafan re Peymana Mafên Zarokan a Neteweyên Yekbûyî tê gotin. Li ser wê yekê ye ku hemû zarok xwedî maf bin, di nava ewlehiyê de bin û bibin xwedî jiyaneke baş. Neteweyên Yekbûyî piştrast dike ku hemû welat qaîdeyên peymanê bi cih bînin da ku zarok li ku derê bijîn bila bijîn.

Armancên pêşketina domdar ên Neteweyên Yekbûyî

Armancên pêşketina Domdar, lîsteyeke ji 17 armancan e ku armanca wan ew e ku dinyayê hem ji bo mirovan û hem jî ji bo xwezayê baştir bikin. Armanc balê dikişînin ser rawestandina xizaniyê û misogerkirina ku her kes biçe dibistanê. Her wiha ji bo rawestandina germahiya global û xwedîkirina heywan, nebat û gerstêrkê jî navnîşanê didin.

Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî

Peywira sereke ya Civata Giştî ew e ku mirov nîqaş bike bê ka divê li ser dijwarîyên herî mezin yên cîhanê çawa were axaftin. Civata Giştî ji nûnerên hemû welatên endam pêk tê. Her welat xwedî wê derfetê ye ku nêrîna xwe diyar bike û li ser pêşniyarên çareseriyê dengê xwe bide. Civata Giştî her payizê li avahiya Neteweyên Yekbûyî kom dibe. Avahiya Neteweyên Yekbûyî li bajarê New York ê li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê ye..

Neteweyên Yekbûyî (NY) çima girîng e?

Neteweyên Yekbûyî rêxistineke girîng e ji ber ku hema hema hemî welatên cîhanê bi hev re dixebitin ku dinya çêtir bikin. Neteweyên Yekbûyî dixebite ku aştiyê bike, şer rawestîne, alîkariya mirovên xizan an firînê bike, û xwezaya xwe û hawîrdorê biparêze. Ew jî piştrast dikin ku hemî mirov, nemaze zarok, xwedî maf in û bi dadperwerî têne derman kirin.

Li ser mijarê bêtir fêr bibin