Hinduismen// Hinduizm

Denne teksten finnes på flere språk. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

Hinduizm to jedna z najstarszych religii na świecie. Osoba wyznająca hinduizm nazywana jest hindusem. Hinduizm jest trzecią największą religią na świecie.

En eldre mann i en robåt på elven Ganges ved byen Varanasi i India — Mężczyzna siędziący w swej łodzi na rzece Ganges obok miasta Waranasi w Indiach.

Wiara

Hindusi wierzą, że wszystko we wszechświecie jest ze sobą powiązane i rządzi się określonymi prawami. Każdy człowiek, zwierzę i roślina ma określone zadanie. Nazywamy to dharmą.

Hindusi wierzą, że wszystko co się rodzi, umiera i rodzi się na nowo. Nazywamy to odrodzeniem, inaczej samsarą. Jeśli prowadzisz dobre życie, możesz uniknąć ponownych narodzin. Wtedy zostaniesz uwolniony od życia na ziemi i będziesz mógł żyć z bogami. To nazywa się moksza.

Bogowie

W hinduizmie jest wiele milionów bogów oraz wiele różnych tradycji i historii. Niektórzy bogowie są wyjątkowo ważni, na przykład Brahma, Wisznu oraz Śiwa. Brahma jest bogiem, który stworzył świat i panuje nad wszystkim, co jest stworzone. Wisznu to bóg, który opiekuje się światem i sprawuje kontrolę nad ludzkimi losami. Bóg Śiwa jest tym, który niszczy życie, ale też tworzy nowe. Chociaż jest wielu bogów, hindusi wierzą że wszyscy bogowie są w rzeczywistości manifestacjami duszy świata zwanej Brahman. Jest to siła, która istnieje we wszystkim, co żyje.

Illustrasjon som viser gudene Brahma, Shiva og Vishnu — Bogowie Brahma, Śiwa i Visznu

Świątynie hinduistyczne

Świątynie to domy modlitwy dla wyznawców hinduizmu. Sposób projektowania i dekorowania świątyń jest różny w różnych miejscach na świecie, ale obrazy i posągi bogów są wszędzie takie same. Każda świątynia hinduistyczna jest budowana na cześć jednego boga, ale mogą w niej też być posągi lub obrazy wielu bogów.

Bilde som viser Jain Bhandasar tempel i India. — Zdjęcie świątyni Jain Bhandasar lub Laxmi Nath w mieście Bikaner w Indiach.

Bildet viser et rom i det hinduistiske tempelet Jain Bhandasar som brukes til å tjene gudene. — Zdjęcie pokazuje wnętrze świątyni Jani Bhandasar lub Lexmi Nath Temple w Bikaner. Po środku zdjęcia jest ołtarz ze złotymi zdobieniami i kolorowymi wzorami. Tego pomieszczenia używa się, by służyć bogom.

Święte teksty

Istnieje wiele świętych tekstów w hinduizmie. Opowiadają one o tym, jakie czyny są dobre, a jakie złe w życiu oraz o tym, jak hindusi powinni praktykować swoją religię. Wiele tekstów ma kilka tysięcy lat. Wielu hindusów podczas wizyty w świątyni wysłuchuje świętych tekstów. Wtedy to bramini czytają im teksty. Bramin to kapłan.

Bildet viser en eldre hvitkledd mann som sitter på bakken foran huset og leser en hellig bok. — Święte teksty mają kluczowe znaczenie dla hiduizmu. Są używane do szerzenia religii.

Et bilde som viser en bok med de hellige skriftene innenfor hinduismen. — Święte teksty mają kluczowe znaczenie dla hiduizmu. Są używane do szerzenia religii.

Pudźa

Pudźa oznacza wielbienie boga. Hindusi mogą oddawać cześć bogom w świątyni, w swoich domach przy ołtarzu domowym lub na świeżym powietrzu. Pudźę odprawia się przed posągami lub wizerunkami bóstw. Hindusi myją posągi bogów i ofiarowują im kwiaty, jedzenie i mleko. Wierni zapalają świece, kadzidła, śpiewają i modlą się.

Bildet viser hele familien som tilber guden Ganesha via statuen som de har hjemme. De setter frem frukt og blomster. — Cała rodzina czci boga Ganeśa przed statułą w domu. Domownicy stawiają przed nią owoce i kwiaty.

Życie codzienne

W hinduizmie ważna jest troska o wszystkie żywe istoty. Dlatego ważną zasadą jest to, że nie należy krzywdzić żywych istot. Krowa jest uważana za świętą. Krowa dostarcza mleka, którego człowiek potrzebuje. Ludzie gdy są dziećmi piją mleko matki, ale mleko krowie piją przez całe życie. Hindusi postrzegają krowę jako matkę wszystkich. Krowa ma wiele ważnych zadań, dlatego wielu hinduistów ma bliskie więzi z krowami i nie chce jeść mięsa.

Hinduizm to styl życia. Decydujące jest to, co robisz, a nie to, co myślisz. Ważne jest okazywanie szacunku, na przykład istotne jest, aby szanować osoby starsze. Kiedy dzieci spotykają się z osobami starszymi lub członkami rodziny, okazują szacunek, składając dłonie razem i pozdrawiając ich. W zamian otrzymują one błogosławieństwo.

Bildet viser en hinduistisk dekorert hellig ku. Kua har hodepryd og malte mønstre på hele kroppen. — Ozdobiona hinduska krowa. Krowa ma ozdoby na głowie i wzory namalowane na całym ciele.

Święta hinduistyczne i rytuały

Hindusi mają wiele różnych świąt. Trudno oszacować, ile ich jest. Istnieją mniejsze święta obchodzone w różnych miejscach oraz większe obchodzone w całym hinduskim świecie. Święta mogą dotyczyć wydarzeń mitologicznych i codziennych. Diwali i Holi to przykłady świąt w hinduizmie. Diwali to święto światła. Światło pomaga bogom rozproszyć ciemność, a dobro ma zwyciężyć zło. Holi to święto kolorów. Holi obchodzi się wraz z nadejściem wiosny, a wszystkie kolory mają symbolizować pragnienie roku bogatego w różnorodne kolorowe rośliny.

Bilde som viser mennesker som feirer den hinduistiske Holi-høytiden, også kjent som fargefestivalen.

Bildet som viser en gruppe mennesker ved middagsbordet.

Rytułały przejścia są bardzo ważne dla hindusów. Ceremonie lub różne czynności oznaczają przejście hindusa z jednego etapu życia do drugiego, na przykład zawarcie małżeństwa lub przejście z dzieciństwa do młodości. Innym przykładem rytułału przejścia jest ceremonia nałożenia świętego sznurka. Podczas tego rytuału dzieciom płci męskiej zakłada się czerwoną nić na nadgarstek. Taki chłopiec zostaje przyjęty do wspólnoty religijnej i od tego momentu jest gotowy do poznania świętych tekstów. Święta i rytuały obchodzi się i celebruje w różny sposób w różnych krajach i obszarach oraz w zależności od danej osoby.

Bildet som viser gutt med en rød tråd rundt håndleddet — Podczas ceremonii nałożenia świętego sznura chłopcom zakłada się czerwoną nić wokół nadgarstka.

Święte miejsca dla hindusów

Wielu wyznawców hinduizmu mieszka w Indiach. Dlatego wiele miejsc w Indiach jest świętych dla hindusów. Hindusi wierzą, że przebywanie w świętych miejscach przynosi zbawienie. Rzeka Ganges i pasmo górskie Himalajów są uważane za boskie. Hindusi wierzą, że bóg Śiwa jest powiązany z Himalajami i rzeką Ganges. Kąpiel w Gangesie jest aktem rytualnym. Rzeka ta daje oczyszczenie i ratunek. Wiele osób udaje się do Gangesu i świętego miasta Waranasi jako pielgrzymi, aby odprawiać rytuały.