Landsdeler og fylker i Norge // Regiony i okręgi Norwegii

Jakie regiony ma Norwegia? Na ile okręgów podzielony jest kraj?

Norwegię dzieli się zazwyczaj na pięć regionów: Nord-Norge, Trøndelag, Østlandet, Sørlandet i Vestlandet. Każdy region kraju składa się z jednego lub więcej okręgów.

W Norwegii jest 15 okręgów. Okręgi są jednostkami administracyjnymi, co oznacza, że ​​są zarządzane politycznie. Władzę okręgu sprawuje rada okręgu. Członkowie rad okręgu wybierani są w wyborach.

Nord-Norge

Nord-Norge, czyli Norwegia Północna, to region wysunięty najdalej na północ. Region ten dzieli się na trzy okręgi: Finnmark, Troms oraz Nordland.

Największa część Nord-Norge leży na północ od koła podbiegunowego. W tym miejscu przez część zimy panuje noc polarna, a przez część lata dzień polarny. W okresie nocy polarnej, nie widać słońca przez cały dzień. W okresie dnia polarnego słońce jest widoczne zarówno w dzień, jak i w nocy. Im dalej na północ, tym więcej jest dni i nocy polarnych. Na Nordkapp noc polarna trwa od 20 listopada do 22 stycznia, a dzień polarny od 14 maja do 29 lipca.

W Nord-Norge można zobaczyć zimą zorze polarne. Zorza polarna to zielone i różowe światło, które porusza się na niebie.

Okręg Finmark

Okręg Finnmark jest wysunięty najdalej w kierunku północno-wschodnim, graniczy z Rosją i Finlandią. Finnmark jest drugim największym okręgiem norweskim przy najmniejszej liczbie ludności. Przylądek Nordkapp to bardzo popularna atrakcja turystyczna w Finnmarku. Nordkapp jest często określany jako najbardziej wysunięty na północ punkt Norwegii i Europy. To nie do końca prawda, bo Knivskjellodden leży jakieś 1,5 kilometra dalej na północ.

W Finnmarku mieszka wielu Samów, a język Samów jest w wielu miejscach w okręgu traktowany na równi z norweskim. Reprezentanci do Parlamentu Samów wybierani są w wyborach. Zadaniem tego organu jest ochrona praw, języka i kultury Samów. Parlament Samów ma swoją siedzibę w Karasjok.

Okręg Troms

Troms to drugi najbardziej na północ wysunięty okręg Norwegii. Okręg ten graniczy z Finlandią. Tromsø to największe miasto w okręgu i jednocześnie w północnej Norwegii. Słynnym kościołem w Tromsø jest Katedra Arktyczna. Kształt budynku może przypominać lodowce i góry.

Okręg Nordland

Nordland to długi i wąski okręg graniczący ze Szwecją. Bodø to największe miasto w Nordland.

Lofoty położone są w okręgu Nordland i składają się z wielu wysp. Od stycznia do kwietnia na Lofotach poławia się duże ilości skrei. Skrei to dorsz żyjący przez większą część roku na dalekiej północy w Morzu Barentsa. Dorsze te przybywają na wybrzeże w okresie od stycznia do kwietnia, aby złożyć jaja. Duża część tego dorsza jest suszona. Suszoną rybę nazywa się tørrfisk. Większość suszonych ryb jest eksportowana do innych krajów, takich jak Włochy i Nigeria.

Północne koło podbiegunowe przechodzi przez Nordland. Na północ od koła podbiegunowego występuje noc polarna i dzień polarny.

Trøndelag

Trøndelag znajduje się w środkowej części kraju i jest zarówno regionem, jak i okręgiem. Ta część kraju nazywana jest również Midt-Norge, czyli Norwegia Środkowa. W Trøndelag znajdują się długie fiordy, żyzne obszary rolnicze i wysokie góry. Najdłuższym fiordem w Trøndelag jest Trondheimsfjorden, a najwyższą górą jest Trollhetta. Trøndelag graniczy ze Szwecją.

Największym miastem w Trøndelag jest Trondheim. Trondheim to trzecie co do wielkości miasto w Norwegii. Katedra Nidaros to słynna katedra w Trondheim. Katedra Nidaros to najbardziej wysunięta na północ średniowieczna katedra na świecie.

Røros to miasto położone w Trøndelag. Røros leży wysoko w górach Rørosfjellene. Powstało ono w wyniku odkrycia złóż miedzi w 1644 r. Kiedy zbudowano tam kopalnie, ludzie szukali pracy jako górnicy i osiedlali się w Røros.

Østlandet

Østlandet położone jest w południowo-wschodniej części kraju. Østlandet składa się z 6 okręgów. Są to Oslo, Vestfold, Telemark, Buskerud, Akershus i Innlandet. Østlandet charakteryzuje się zróżnicowanym krajobrazem z płaskimi obszarami rolniczymi na wschodzie i obszarami górskimi na zachodzie. W regionie znajduje się również kilka dużych jezior, takich jak Mjøsa i Tyrifjorden. Østlandet to największy i najbardziej zaludniony region Norwegii. Prawie połowa ludności Norwegii mieszka w Østlandet.

Oslo

Oslo to stolica i największe miasto w Norwegii. Miasto położone jest w głębi fiordu Oslofjorden. Znane zabytki w Oslo to Zamek Królewski, Stortinget – budynek parlamentu, Opera i park Frognerparken. Frognerparken znany jest z wielu posągów.

Okręg Vestfold

Vestfold leży na zachód od Oslofjorden i jest najmniejszym okręgiem pod względem powierzchni. Okręg ten ma długą linię brzegową i wybrzeże szkierowe z wieloma wyspami, wysepkami i skałami. Tønsberg to największe miasto w Vestfold i uważane jest za najstarsze miasto w Norwegii.

W Vestfold dokonano wielu odkryć archeologicznych z epoki wikingów, znaleziono tu między innymi łódź Osebergskipet. Osebergskipet odkryto w dużym kurhanie w Tønsberg. Łódź ta była miejscem pochówku dla dwóch kobiet.

Okręg Telemark

Telemark rozciąga się od wybrzeża aż po wysokie góry. Skien i Porsgrunn to największe miasta w okręgu.

W Telemarku znajduje się miasto Rjukan, jest ono wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miasto zostało założone na początku XX wieku przez przedsiębiorstwo Norsk Hydro w celu produkcji nawozów sztucznych. Produkcja ta miała zwiększyć bezpieczeństwo żywnościowe w Norwegii i Europie.

Gaustatoppen to najwyższa góra w Telemarku. Jedną z atrakcji Gaustatoppen jest Gaustabanen. Gaustabanen to kolejka linowa biegnąca w górskim tunelu od podnóża góry na szczyt.

Okręg Buskerud

Okręg Buskerud leży na zachód od fiordu Oslofjorden i rozciąga się od wybrzeża aż do Hardangervidda. Hardangervidda ma powierzchnię około 8 000 kilometrów kwadratowych i jest to największy płaskowyż w Europie Północnej. Płaskowyż to duży i dość płaski obszar położony wysoko nad poziomem morza.

Największe miasta w okręgu Buskerud to Drammen, Kongsberg i Hønefoss. Drammen położone jest nad rzeką Drammenselva, jedną z większych rzek w Norwegii. Miasto Kongsberg jest najbardziej znane z kopalni srebra. Kopalnie te już nie działają, lecz zostały przekształcone w muzeum.

Okręg Akershus

Okręg Akershus jest trzecim najmniejszym okręgiem pod względem powierzchni, ale drugim największym pod względem liczby ludności (około 700 000 mieszkańców). Okręg rozciąga się od fiordu Oslofjorden na południu po jezioro Mjøsa na północy. Akershus charakteryzuje się zróżnicowanym krajobrazem, obejmującym zarówno wybrzeże, krajobraz rolniczy, jak i lasy.

W północnej części okręgu Akershus, na południe od Mjøsa leży Eidsvoll. Miejsce to słynie z Eidsvoldsbygningen. To właśnie w tym budynku w 1814 roku spisano norweską konstytucję.

Główne lotnisko w Norwegii znajduje się w Gardermoen, mniej więcej w środku okręgu Akershus.

Okręg Østfold

Østfold to okręg najbardziej wysunięty na południowy wschód kraju. Okręg ten graniczy ze Szwecją. Największe miasta to Fredrikstad i Sarpsborg. Najdłuższa rzeka Norwegii, Glomma, przepływa przez Sarpsborg i ma ujście we Fredrikstad.

Fredrikstad i Halden to znane miasta w Østfold. Stare Miasto we Fredrikstad uważane jest za najlepiej zachowane ufortyfikowane miasto w Europie Północnej. Same fortyfikacje pochodzą z XVIl wieku.

Twierdza Fredriksten to zabytkowa twierdza położona w Halden. Twierdza została zbudowana w 1661 roku jako obiekt obronny na granicy ze Szwecją. Dziś Twierdza Fredriksten jest popularną atrakcją turystyczną.

Okręg Innlandet

Innlandet to największy pod względem powierzchni okręg i jedyny, który nie ma linii brzegowej. Innlandet rozciąga się od żyznych obszarów rolniczych na wschodzie po wysokie góry na zachodzie. Okręg graniczy ze Szwecją. Największe miasta to Hamar, Lillehammer i Gjøvik. Wszystkie te miasta położone są nad jeziorem Mjøsa, które jest największym jeziorem w Norwegii.

Dwa znane obszary górskie w Norwegii to Dovrefjell i Jotunheimen. Oba znajdują się w Innlandet. Dwie najwyższe góry w Norwegii, Galdhøpiggen i Glittertind, leżą na terenie Jotunheimen.

Innlandet to okręg z największym w kraju skupiskiem domków rekreacyjnych, jest ich tam około 90 000. Większość z nich sąsiaduje z popularnymi wśród turystów miejscami, na przykład Trysil, Hafjell i Kvitfjell. Znane są one z jazdy na nartach zimą i innych aktywności na świeżym powietrzu latem.

Sørlandet

W Sørlandet jest tylko jeden okręg – Agder. Sørlandet ma piękne szkierowe wybrzeże z wyspami, wysepkami i licznymi kąpieliskami. Okręg ten jest chętnie odwiedzany podczas wakacji letnich. Znajduje się tam wiele plaż, pól kempingowych i domków letniskowych wzdłuż wybrzeża.

Sørlandet znane jest z małych miasteczek z wąskimi uliczkami i pomalowanymi na biało drewnianymi domami. Na przykład Risør i Grimstad często kojarzone są z taką właśnie zabudową. Dwa największe miasta w Sørlandet to Kristiansand i Arendal.

Najbardziej wysuniętym na południe punktem Norwegii jest Lindesnes. Latarnia morska Lindesnes została zbudowana w 1656 roku i jest najstarszą latarnią morską w Norwegii. Jest nadal czynna, a przy latarni morskiej znajduje się muzeum.

Vestlandet

Norwegia Zachodnia, czyli Vestlandet składa się z trzech okręgów: Møre og Romsdal, Vestland i Rogaland. Przyrodę zachodniej Norwegii charakteryzują długie i głębokie fiordy oraz stromy teren z wysokimi górami. Najdłuższy fiord Norwegii, Sognefjorden, znajduje się w Vestlandet. Ma on długość 204 km. Największe miasta w tej części kraju to Bergen, Stavanger, Ålesund i Haugesund. Vestlandet słynie z owoców morza, zwłaszcza łososia i klipfisza (suszonego i solonego dorsza), a także z przemysłu naftowego.

Okręg Rogaland

Największym miastem w Rogaland jest Stavanger. Kiedy w latach 60-tych XX wieku odkryto złoża ropy naftowej na Morzu Północnym, zdecydowano, że główne siedziby firm związanych z przemysłem naftowym będą się znajdować właśnie w Stavanger. Na początku zatrudnionych było czterech pracowników, a jednym z nich był Irakijczyk Farouk Al-Kasim.

Okręg Vestland

Największym miastem w Vestland jest Bergen. Bergen to drugie największe miasto w Norwegii i często nazywane jest stolicą Vestland. Jedno z najsłynniejszych miejsc w Bergen to Bryggen.

W Norwegii jest wiele lodowców. Lodowiec to duży obszar składający się z lodu. W niektórych miejscach jest tak zimno, że nawet latem nie topnieje tam śnieg. Co roku więc przybywa tam śniegu, który po pewnym czasie twardnieje i zamienia się w lód. W końcu warstwa lodu jest tak ciężka, że zaczyna się zsuwać w dół zbocza góry. Takie miejsce nazywamy lodowcem. Jostedalsbreen to największy lodowiec w Norwegii. Jostedalsbreen znajduje się w okręgu Vestland.

Okręg Møre og Romsdal

Największym miastem w Møre og Romsdal jest Ålesund. W 1904 roku w wybuchł tam wielki pożar. Spłonęło prawie całe centrum Ålesund. Miasto zostało odbudowane w stylu secesyjnym. Nową architekturę zaprojektowali niemieccy architekci.

Najwyższy wodospad w Norwegii znajduje się w Møre og Romsdal i nazywa się Vinnufossen. W najwyższych wodospadach w Norwegii nie ma zbyt wiele wody. Midsundtrappen to kamienne schody mające 2200 stopni. Zostały zbudowane przez szerpów z Nepalu.

_{Bilder som ikke er merket er lisensiert fra AdobeStock}

Lær mer om Norge på Samfunnskunnskap.no

På Samfunnskunnskap.no finnes filmer, tekster og interaktive oppgaver om Norge på flere språk.

Dette er Norge: Fakta om Norge (samfunnskunnskap.no)

• Du vil kanskje også like:
• Samfunnsfag // Przedmioty społeczne