Buddhismen // Buddyzm

Denne teksten finnes på flere språk. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

Buddyzm powstał w Indiach Północnych 2500 lat temu.

Religia ta zaczęła się od człowieka, który nazywał się Siddharta Gautama.

Illustrasjon som viser Buddha som liten gutt med en gloria rundt hodet. Det er i en hage med trær og lotusblomster. Rundt han står damer i fargerike klær
Budda urodził się jako bogaty książę i żył chroniony przed światem zewnętrznym. Tradycja buddyjska mówi, że Budda potrafił chodzić zaraz po tym, jak się urodził, a kiedy postawił pierwsze siedem kroków, na śladach jego stóp wyrosły kwiaty lotosu.

Budda

Siddharta Gautama był księciem. Pochodził z bogatej rodziny i wiódł dobre życie w pałacu. Któregoś dnia, gdy był na zewnątrz pałacu, zobaczył chorego człowieka, starca, zmarłego człowieka i ascetę. Asceta to osoba, która wybiera proste życie. To, co książę zobaczył na zewnątrz pałacu, skłoniło go do podjęcia decyzji o opuszczeniu zamku, swojej żony i nowo narodzonego dziecka. Chciał żyć jak asceta. Asceci wierzą, że mogą stać się mądrzejsi i zrozumieć więcej, jeśli będą prowadzić proste życie. Siddharta odwiedził wielu ascetów i wiele się od nich nauczył. Pościł i dużo medytował.

Medytacja oznacza, że ​​siedzi się całkowicie nieruchomo i stara się o niczym nie myśleć. Po sześciu latach życia jako asceta Siddhartha nadal nie wydawał się znajdować żadnych odpowiedzi, nie stał się dużo mądrzejszy. Potem postanowił, że usiądzie pod drzewem i nie wstanie, dopóki nie zmądrzeje. Po czterech dniach pod drzewem Siddharta nagle zrozumiał, jaki jest świat. „Odnalazłem wolność” – pomyślał. Stał się buddą. Budda to indyjskie słowo oznaczające „ten, który rozumie”.

Malt illustrasjon av Buddha som sitter i lotusstilling under et tre
Po czterech dniach pod drzewem Siddartha nagle zrozumiał, jaki jest świat i doznał oświecenia. Stał się buddą.

Wiara

Budda nie był bogiem, ale mądrym człowiekiem, który wiele rozumiał. Budda nauczał ludzi, dlaczego ważne jest, aby być życzliwym i uczciwym w życiu. Po śmierci Buddy jego nauki przetrwały i znamy je dzisiaj jako buddyzm. Te nauki nazywane są również dharma.

En illustrasjon av Buddha som forteller sin vidsom til andre.

Budda był nauczycielem i głosił ludziom, jak oni także mogliby doznać oświecenia i wieść dobre życie.

Buddyści wierzą w odrodzenie. Buddysta wierzy, że człowiek po śmierci rodzi się na nowo. To, co robisz w tym życiu, decyduje o tym, jakie będzie życie następne. Jeśli nie będziesz dobrym człowiekiem w tym życiu, będziesz miał trudności w następnym. Nauka ta nazywa się karma.

Budda powiedział ludziom, że na świecie jest wiele problemów, jest dużo cierpienia i wielu ludziom nie wiedzie się zbyt dobrze. Budda powiedział również, że można coś zrobić z każdym cierpieniem. Ludzie mogą pracować nad większym zrozumieniem, aby być milszymi, przestać nienawidzić, nie myśleć o złych rzeczach, nie być zachłannym i ciągle pragnąć więcej. Jeśli ludziom się to uda, będą wolni i będą wiedli dobre życie. Tę wolność nazwał on nirwaną. Nirwana to całkowite wyzwolenie od cierpienia i odrodzenie. To stan błogości, harmonii, całkowitej wolności i nieopisanej jasności.

To hender som holdes med håndflatene mot hvernadre. Armene løftes opp og hendene holdes foran solen, slik at noen solstråler lyser igjennom fingrene.
W buddyzmie celem jest osiągnięcie nirwany i aby wieść dobre życie w harmonii i jasności.

Cztery Szlachetne Prawdy

Nauki Buddy można podsumować w czterech twierdzeniach. Dotyczą one powodów tak dużego cierpienia wśród ludzi i sposobów, jak można to zmienić.

  1. Wszystko ma w sobie jakiś ból i cierpienie.
  2. Cierpienie istnieje, ponieważ ludzie są chciwi lub nigdy nie są usatysfakcjonowani. Ludzie zawsze chcą czegoś więcej.
  3. Jeśli ludzie przestaną być chciwi i przestaną pragąć więcej w swoim życiu, ból i cierpienie znikną.
  4. Jeśli człowiek chce położyć kres wszystkiemu, co boli, musi podążać Ośmioraką Ścieżką.
  • Happy Asian Woman Praying with Buddha in Temple
  • buddhist monks pray to Buddha in Thai temple

Jeśli my, ludzie, będziemy pracować nad większym zrozumieniem, będziemy wieść lepsze życie i cierpienie ustanie.

Ośmioraka Ścieżka

Budda powiedział: Ludzie muszą zrozumieć, co jest złe w ich życiu, zanim będą mogli „naprawić” swoje życie. Budda powiedział również, że ludzie muszą podążać Ośmioraką Ścieżką, aby osiągnąć nirwanę.

  1. Właściwe rozeznanie. Zrozumieć Cztery Szlachetne Prawdy, prawo karmy i odrodzenia.
  2. Właściwe myślenie. Myśleć z miłością o innych ludziach, dawać nie oczekując, że ​​dostanie się coś w zamian.
  3. Właściwa mowa. Mówić prawdę, nie obmawiać, nie kłamać, nie plotkować.
  4. Właściwe czyny. Przestrzegać pięciu wskazań buddyjskich:
    • Nie zabijać.
    • Nie kraść.
    • Unikać niewłaściwych zachowań seksualnych (zdrady).
    • Nie kłamać.
    • Nie zażywać środków odurzających.
  5. Właściwy sposób zarobku. Wykonywać uczciwą pracę, nie zarabiać pieniędzy w nieuczciwy sposób, na przykład kradnąc, zabijając lub oszukując innych ludzi.
  6. Właściwy wysiłek. Ciężko pracować i starać się być lepszym i mądrzejszym człowiekiem.
  7. Właściwa uważność. Podczas danej czynności, nauczyć się myśleć o tym, co się robi w danej chwili, a nie myśleć o innych rzeczach.
  8. Właściwe skupienie. Wykonywać ćwiczenia przynoszące spokój w głowie i sercu i stawać się silnym w głowie i sercu.
Et tegnet hjul med åtte eiker som illustrerer dhramahjulet i Buddhismen


Koło Dharmy jest powszechnym symbolem buddyzmu. Osiem szprych symbolizuje Ośmioraką Ścieżkę do nirwany

Teksty i symbole

W buddyzmie jest wiele świętych pism i tekstów. Teksty dotyczą życia Buddy i jego nauk. Nauki Buddy były początkowo przekazywane ustnie przez nauczycieli uczniom, ale ostatecznie konieczne stało się spisanie tekstów, aby nauki nie zostały utracone.

tibet monk buddhist book prayers written language
Mnisi i mniszki w buddyzmie często czytają święte teksty, aby móc przekazywać nauki Buddy.

W świątyniach buddyjskich często znajdują się duże posągi Buddy, a wiele z nich to bardzo cenne dzieła sztuki.

The Giant Golden Buddha in Wat Paknam Phasi Charoen Temple in Phasi Charoen district, Bangkok urban city, Thailand.
Zdjęcie przedstawia gigantycznego złotego Buddę w świątyni w Bangkoku w Tajlandii.

W wielu świątyniach znajdują się ołtarze z posągami Buddy. Często odprawiany jest tam rytuał zwany pudźa, czyli oddawanie czci Buddzie w formie śpiewu, medytacji oraz ofiarowania kwiatów i kadzideł.

Bilde viser et alter i et tempel med mange blomster og buddhastauer og bilder.
Obraz przedstawia ołtarz w świątyni z wieloma kwiatami oraz posągami i wizerunkami Buddy.

Większość buddystów ma w domu figurkę Buddy. Przed nią zapalają świece i składają kwiaty. Niektórzy buddyści codziennie medytują.

Bilde av et budddhistisk tempel på en solfylt dag med blå himmel
Zdjęcie przedstawia starą świątynię buddyjską w Szanghaju w Chinach.

Mnisi i mniszki

Mnisi i mniszki są buddyjskimi specjalistami. Dużo czytają w pismach świętych. Medytują i przekazują nauki Buddy. Nie posiadają wielu rzeczy, mają tylko to, czego potrzebują. Żyją z jedzenia i darów, które otrzymują od ludzi.

Bilde av to munker ikledd orange klær
Zdjęcie przedstawia dwóch mnichów witających się w klasztorze buddyjskim w Azji.

Lær mer om Buddhismen

  • Tekstene er utviklet av Veilederkorpset i Stavanger og etter avtale tilrettelagt, bearbeidet og oversatt av morsmål.no
  • Alle bilder er hentet fra Adobe Stock