Kjærlighet og seksualitet//Miłość i seksualność

Denne teksten om Rettsstaten finnes på flere språk. Teksten er hentet fra Zmekk.no og oversatt til flere språk av morsmål.no etter avtale med Bergen kommune. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

Scroll nedover for å finne flere ressurser.

Miłość to uczucie, że kocha się jakąś osobę. Większość ludzi ma w swoim życiu osoby, które kocha. Mogą to być rodzice, rodzeństwo lub przyjaciele. Istnieje również rodzaj miłości zwany miłością romantyczną, którą odczuwa się do partnera lub małżonka.

illustrasjon av en dame og en mann som ser på hverandre og smiler. det er et hjerte i mellom dem.
Miłość to uczucie, że kocha się jakąś osobę.

Postrzeganie miłości romantycznej różni się w zależności od kraju i kultury. Istnieją między innymi duże różnice w sposobie, w jaki pary się poznają. W niektórych miejscach to rodzice znajdują małżonków dla swoich dzieci. Nazywamy to małżeństwem aranżowanym.

W niektórych krajach rodzice przedstawiają swoim dzieciom kilka opcji małżeńskich, a następnie dzieci mogą wybrać osobę, która im się podoba najbardziej. W innych miejscach rodzice decydują bez konsultacji z dziećmi. W Norwegii zabronione jest zmuszanie kogokolwiek do małżeństwa, ale dopuszczalne jest składanie propozycji, jeśli dzieci wyrażą taką chęć.

illustrasjon av en jente som ser på tre menn
W Norwegii zabronione jest zmuszanie kogokolwiek do małżeństwa.

W Norwegii powszechne jest, że ludzie sami decydują, z kim chcą zawrzeć związek małżeński. Zanim zdecydują się na małżeństwo, często mają też wielu partnerów. Większość osób mieszka razem przed ślubem. Nazywa się to konkubinatem. W Norwegii jedna czwarta osób pozostających w konkubinacie nigdy nie bierze ślubu, ale mieszka razem i często ma dzieci.

illustrasjon av et par. mannen holder en barnevogn, damen holder en jobbkoffert.
W Norwegii jedna czwarta osób pozostających w konkubinacie nigdy nie bierze ślubu, ale mieszka razem i często ma dzieci.

Kiedy chłopak i dziewczyna zakochują się w sobie, nazywamy to heteroseksualizmem. Kiedy dwie osoby tej samej płci zakochują się w sobie, nazywa się to homoseksualizmem.

W niektórych krajach bycie homoseksualistą jest nielegalne, a osoby te mogą zostać ukarane, a nawet zabite za życie jako homoseksualiści. W niektórych religiach homoseksualizm jest uważany za zły.

W Norwegii można żyć z kim się chce. Dyskryminacja homoseksualistów jest nielegalna i homoseksualiści mogą na przykład zawierać małżeństwa na takich samych zasadach jak osoby heteroseksualne.

illustrasjon av tre par som holder hodene sine mot hverandre. ett par er to jenter, ett par er to gutter og et par er en gutt og en jente
W Norwegii można żyć z kim się chce.

Seks jest naturalną częścią romantycznego związku. To coś miłego i osobistego, czym mogą dzielić się dwie osoby. Ale nawet jeśli jesteś w związku, zawsze sam decydujesz o swojej seksualności. Oznacza to, że to Ty decydujesz, czy chcesz mieć doświadczenia seksualne i z kim chcesz je mieć. Nikt inny – ani rodzice, ani małżonkowie, ani partnerzy – nie ma prawa decydować o Twojej seksualności.

illustrasjon: en jente med et strengt utrykk i ansiktet holder et "stopp"symbol foran kroppen
To Ty decydujesz, czy chcesz mieć doświadczenia seksualne i z kim chcesz je mieć.

Stosunek seksualny, na który nie wyraziłeś/wyraziłaś zgody, nazywany jest gwałtem. Jest to nielegalne w Norwegii i grozi karą pozbawienia wolności. Niedozwolone jest także dotykanie lub obłapywanie innych osób bez pozwolenia. Jeżeli masz wątpliwości, czy możesz się z kimś dotykać lub przytulać, możesz po prostu zapytać.

illustrasjon av norges lover, en bok

Lista słówek

Arrangert ekteskap – Familien velger ektefelle til barna
Samboer – Å bo sammen uten å være gift
Heteroseksuell – Å forelske seg i noen av motsatt kjønn
Homoseksuell – Å forelske seg i noen av samme kjønn
Voldtekt – Tvunget seksuell kontakt

Zaaranżowane małżeństwo – Rodzina wybiera małżonkę/małżonka dla swojego dziecka
Konkubent/konkubina – Osoba mieszkająca ze swoim partnerem/partnerką bez ślubu
Heteroseksualny – Osoba zakochująca się w kimś przeciwnej płci
Homoseksualny – Osoba zakochująca się w kimś tej samej płci
Gwałt – Kontakt seksualny pod przymusem

Tekst og bilde er gjengitt og oversatt med tiltatelse fra Bergen kommune og zmekk.no