Kjærlighet og seksualitet: Upendo na tendo la ndoa (mapenzi)

Denne teksten om kjærlighet og seksualitet finnes på flere språk. Teksten er hentet fra Zmekk.no og oversatt til flere språk av morsmål.no etter avtale med Bergen kommune. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

Upendo ni kuwa na furaha juu ya kitu fulani. Watu walio wengi wana mtu wanayemfurahia. Inaweza kuwa wazazi, ndugu ama rafiki. Pia kuna kile kinachoitwa upendo wa kimapenzi, ambao mtu anaojihisi au anajisikia kuwa na mpenzi ama mwenza wa ndoa.

illustrasjon av en dame og en mann som ser på hverandre og smiler. det er et hjerte i mellom dem. — Upendo ni kuwa na furaha ndani ya mtu fulani.

Mtazamo juu ya upendo wa kimapenzi unatofautiana kati ya nchi na tamaduni tofauti. Pia kuna utofauti mkubwa ni jinsi gani wapenzi wanavyo tafutana na kukutana na kuwa pamoja. Sehemu nyingine ni wazazi ndio wanaowatafutia watoto wenza wao (mke au mume). Hii inaitwa ndoa au mahusiano ya kupangwa.

Wazazi wengine wanawapa nafasi watoto wao ya kuchagua ni nani wanahitaji kuoana nae, hivyo watoto wanachagua wenyewe kuwa ni nani wanayempenda zaidi. Sehemu nyingine wazazi wanawaamulia na bila ya kuwauliza watoto wao. Hii hairuhusiwi kumlazimisha mtu aweze kuoa au kuolewa ndani ya Norwei, lakini inaruhusiwa kutoa ushauri au mapendekezo kama watoto wao wanahitaji.

illustrasjon av en jente som ser på tre menn — Ni kinyume cha sheria kumlazimisha mtu kuoana au kuolewa Norwei

Ndani ya Norwei ni kawaida mtu kutafuta yeye mwenyewe mtu wa kuoana nae. Ni kawaida kuwa na wapenzi wengi kabla ya mtu kufanya uamuzi wa kufunga ndoa. Wengi wanahamia na kuishi kwa pamoja kabla ya kuoana. Inaitwa mahusiano ya kuishi pamoja bila ndoa. Robo ya watu wanaoishi pamoja hawaoani kabisa, lakini wanaishi pamoja na mara nyingi wanakuwa na watoto.

illustrasjon av et par. mannen holder en barnevogn, damen holder en jobbkoffert. — Robo ya watu wanaoishi pamoja hawaoani kabisa, lakini wanaishi pamoja na mara nyingi wanakuwa na watoto.

Pale mvulana na msichana wanapopendana tunaita wapenzi wa jinsia tofauti (heterofili). Lakini watu wawili wa jinsia moja wanapopendana kimapenzi tunaita kitendo cha ushoga au usagaji (homofili).

Katika nchi nyingine kuwa shoga au kuhusika na kitendo cha mapenzi ya jinsia moja hairuhusiwi na unaweza kuadhibiwa na hata kuuawa kama unaishi na kujihusisha na mapenzi ya jinsia moja. Na katika dini fulani wanasema kuwa kujihusisha au kushiriki mapenzi ya jinsia moja ni makosa.

Ndani ya Norwei mtu anaweza kuishi pamoja na mtu yoyote anayemtaka. Hairuhusiwi kuwatenga au kuwabagua wapenzi wa jinsia moja, na wapenzi wa jinsia moja wanaweza kuoana kama ilivyo kwa wapenzi wa jinsia tofauti.

illustrasjon av tre par som holder hodene sine mot hverandre. ett par er to jenter, ett par er to gutter og et par er en gutt og en jente — Norwei mtu anaweza kuishi pamoja na mtu yoyote anayemtaka.

Kufanya mapenzi au kukutana kimwili ni jambo la kawaida na ni sehemu ya uhusiano wa kimapenzi. Ni kitu kizuri na cha kibinafsi ambacho watu wawili wanaweza kushiriki. Lakini hata ikiwa uko kwenye uhusiano, kila wakati unaamua juu ya kushiriki katika tendo la ndoa wewe mwenyewe. Hii ina maana kwamba unaamua kama unataka kujaribu kufanya mapenzi na nani na unayetaka kuwa nae. Hakuna mtu mwingine, sio wazazi, Mwenza wako au mpenzi, anaruhusiwa kuamua juu ya uhusiano wako wa kijinsia.

illustrasjon: en jente med et strengt utrykk i ansiktet holder et "stopp"symbol foran kroppen — Wewe unachagua kama unataka kufanya mapenzi, na nani unataka kufanya nae.

Kitendo cha kufanya mapenzi bila ya wewe kusema ndio tunaita ubakaji au kuingiliwa kimwili kinguvu. Na hii hairuhusiwi Norwei na unaweza pewa adhabu ya kufungwa gerezani. Pia hairuhusiwi kugusa au kuwagusa gusa wengine bila wewe kupewa ruhusa na mwengine kumfanyia hivyo. Ikiwa una shaka kama ni sawa kumgusa ama kuwa karibu nae sana kwa kumpapasa, unaweza kumuuliza.

Orodha ya maneno

Ndoa ya kupangwa – familia inachagua mume ama mke kwa watoto wao.
Kuishi pamoja – kuishi pamoja bila ya kuoana
Mapenzi ya jinsia tofauti – Kuwa na mahusiano ya kimapenzi na mtu wa jinsia ya tofauti.
Mapenzi ya jinsia moja – Kuwa na mahusiano ya kimapenzi na mtu wa jinsia moja inayofanana.
Kubaka – kulazimisha kufanya Mapenzi au kuingiliwa kimwili kinguvu.

_{Tekst og bilde er gjengitt og oversatt med tiltatelse fra Bergen kommune og zmekk.no}

Du vil kanskje også like:
Samfunnsfag