Lucia // Łucja

Dzień Świętej Łucji obchodzony jest 13 grudnia. W Norwegii dzień ten wiąże się z dwiema historiami. Historią złowrogiej Lussi i historią świętej Łucji.

Straszna Lussi

Kiedyś ludzie wierzyli, że noc z 12 na 13 grudnia była najdłuższą nocą w roku. Ta noc nazywała się nocą Lussi. Teraz już wiemy, że najdłuższa noc w roku na północy kraju jest około 21 grudnia.

Ludzie wierzyli, że noc Lussi jest magiczna. Między innymi wierzono, że tej nocy zwierzęta potrafią ze sobą rozmawiać. Noc Lussi była początkiem okresu Bożego Narodzenia. Opowiadano o Lussi, która była magiczną i mroczną postacią. Obserwowała ona, czy wszyscy rozpoczęli przygotowania do Bożego Narodzenia. Jeśli zadania nie zostały wykonane, bywało, że przychodziła i straszyła ludzi. Jeśli ktoś przebywał na zewnątrz w noc Lussi, mogła ona nawet takiego nieszczęśnika porwać. Dlatego ludzie pozostawali w domach w noc Lussi i rozpoczynali przygotowania do Bożego Narodzenia. Jednym z zadań było pieczenie. Wypieki przyprawiano szafranem lub kurkumą, aby nabrały ładnego żółtego koloru. Żółty kolor miał przypominać świece, które były zapalane w ciemną, długą noc Lussi. Żółty kolor przypominał również wszystkim, że mroczny czas wkrótce się skończy, a dni znów będą coraz jaśniejsze.

Obecnie z okazji dnia Łucji 13 grudnia nadal piecze się bułeczki przyprawione szafranem lub kurkumą i ozdabia rodzynkami. Bułeczki te nazywane są „Lussekatter”.

Maleriet «Julereia» (1922) av Nils Bergslien viser et følge av underjordiske, vetter, nisser, trollkjerringer, drukkenbolter, drapsmenn og annet pakk gjennom et norsk gårdstun julenatta. — Obraz „Julereia” (1922) Nilsa Bergsliena przedstawia orszak istot zamieszkujących podziemia, gnomów, skrzatów i trolic, idących przez podwórze norweskiej zagrody w noc Bożego Narodzenia.

Zadania do tekstu o Lussi

Wyjaśnij, co to jest noc Lussi.
Opowiedz, kim jest Lussi.
Dlaczego ludzie bali się Lussi?
Narysuj, jak według Ciebie wygląda Lussi.
Kiedy przypada najdłuższa noc w roku na północy kraju?
Jak nazywają się bułeczki pieczone na Dzień Świętej Łucji?
Co symbolizuje kolor ciasta tych bułeczek?

Dzień Świętej Łucji

13 grudnia obchodzony jest Dzień Świętej Łucji, na pamiątkę kobiety o imieniu Łucja, którą uznano za świętą. Imię Łucja pochodzi od łacińskiego słowa „lux”, które oznacza światło.

Łucja żyła około IV wieku na Sycylii we Włoszech. Była chrześcijanką i wierzyła w Jezusa Chrystusa. W tych czasach chrześcijanie byli prześladowani przez Rzymian. Łucja była zaręczona z pewnym bogatym Rzymianinem, ale nie chciała wyjść za mąż. Bogaty Rzymianin poczuł się urażony i rozgniewał się. Powiedział rządzącym w kraju, że Łucja jest chrześcijanką. Została więc ukarana przez Rzymian i zmarła śmiercią męczeńską. Męczennik to ktoś, kto umiera za swoją wiarę. Istnieje wiele opowieści o dobroci Łucji. Łucja ostatecznie została chrześcijańską świętą. W czasach Łucji chrześcijanie musieli żyć w ukryciu. Niektórzy ukrywali się w ciemnych podziemnych tunelach. Będąc tam przymocowywali świece do swoich głów, aby oświetlić tunele. Chrześcijanie myśleli o Łucji jako o dziewczynie, która wskazała drogę do wiary w mrocznych czasach.

Barn som bærer lys og som går luciatog. — Ilustracja: AdobeStock

W niektórych miejscach Dzień Świętej Łucji obchodzony jest w szkołach i przedszkolach. Dzieci ubrane są na biało i idą w pochodzie. Osoba idąca jako pierwsza w pochodzie ma na głowie wieniec ze światłami. Pozostali podążają za nią i niosą w dłoniach świece lub gwiazdy, śpiewając pieśń o świętej Łucji. Rodzice i inni goście często są zapraszani do oglądania pochodu z okazji Dnia Świętej Łucji. Potem wraz z dziećmi jedzą bułeczki Lussekatter.