FNs bærekraftsmål // ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوامی نەتەوە یەکگرتووەکان

خەڵکێکی زۆر لە هەژارییەکی بێشوماردا دەژین. بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەژاری، پێویستە هەموو مرۆڤەکان بە یەکسانی دەستیان بە قوتابخانە و کار و چاودێریی تەندروستی بگات. جگە لەوەش دەبێت جیاوازی لە نێوان هەژاران و دەوڵەمەندەکاندا کەم بکرێتەوە – هەروەها دەبێت ئەو پارەیەی کە هەیە باشتر دابەشی بکەین، جا چ لە ناوخۆی وڵات و چ لە نێوان وڵاتاندا

مرۆڤگەلێکی زۆر تووشی برسێتی بوون و ساڵانە ژمارەیان زیاتر و زیاتر دەبێت. نیوەی ئەو منداڵانەی دەمرن بەهۆی خواردنی خۆراکی خراپ یان کەمخواردنەوە دەمرن. بۆیە دەبێت دڵنیابین لەوەی هەموو مرۆڤەکان ئەو خۆراکەی پێویستیانە وەربگرن

لە هەموو جیهاندا تەندروستی خەڵک بەردەوام بەرەو باشتر دەڕوات. خەڵکێکی زۆرتر ڤاکسین وەردەگرن، وە زیاتریش لە پێشووتر دەژین. بۆ گەیشت بە ئامانجی تەندروستییەکی باش بۆ هەمووان، پێویستە هەموو مرۆڤەکان ئەو یارمەتی و چاودێری تەندروستی و دەرمانانەی کە پێویستیانە وەربگرن

خۆشبەختانە ئەمڕۆ زۆر زیاتر لە جاران ڕێگە بە منداڵان دەدرێت بچنە قوتابخانە. سەرەڕای ئەوەش هێشتا ڕێژەیەکی زۆر لە منداڵان هەن کە ناتوانن بخوێننەوە و بنووسن. بۆیە پێویستە وڵاتانی جیهان بەردەوام بن لە کارکردن بۆ ئەوەی گشت منداڵان هەمان دەرفەتی خوێندنی باش و بێبەرامبەریان هەبێت

مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ هەموو مرۆڤەکانە. لەگەڵ ئەوەشدا لە جیهاندا ڕێژەیەکی زیاتری ژنان لەچاو پیاواندا هەن کە هەژارن. هەروەها ڕێژەی ژمارەی کوڕان کە ڕێگەیان پێدەدرێت بچنە قوتابخانە لە ڕێژەی کچان زیاترە. بۆ گەیشتن بە ئامانجی یەکسانی دەبێت کچان و کوڕان وەک یەک دەستیان بە خوێندن و چاودێری تەندروستی و کاری مووچەخۆری بگات

ئاوی شیرینی پێویست لەسەر ئەو هەسارەیە هەیە، بەڵام هەموو کەسێک دەستی بە ئاوی پاکی خواردنەوە ناگات. ساڵانە ملیۆنان کەس بەو نەخۆشیانە دەمرن، کە هۆکارەکەیان دەگەڕێتەوە بۆ نەبوونی ئاوی پاک و تەوالێت. بۆیە پێویستە سیستمی ئاو و ئاوەڕۆ لەو شوێنانە دروست بکەین کە پێویستیانە و نییانە

ئێمەی مرۆڤ پێویستمان بە وزە هەیە بۆ نموونە بۆ ڕووناکی و گەرمی و چێشت لێنان. لە ئێستادا بەشێکی زۆری دانیشتووان وزەی ژینگەپیسکەر بۆ چێشت لێنان بەکاردەهێنن، ئەوەش دەبێتە هۆی پیسبوونی هەوای مەترسیدار . ئاو و با و خۆر سەرچاوەی وزەی نوێبووەوەن و دەتوانن لە گەیشتن بە ئامانجی گەشەپێدانی بەردەوام هاوکار بن و بەخشینیان هەبێت

خەڵکانێکی زۆر لە شوێنێکدا کاردەکەن کە تیایدا گوێ بە سەلامەتی و مافی کرێکاران نادرێت. منداڵان ڕووبەڕووی کارپێکردن یان کاری زۆرەملێی دەبنەوە. بۆ بنبڕکردنی هەژاری و بەرەنگاربوونەوەی نایەکسانی لە جیهاندا، پێویستە هەموو کەسێک کارێکی سەلامەت و دادپەروەرانەی هەبێت

بۆ ئەوەی کۆمەڵگایەک هەبێت و بەردەوام بێت پێویستە سیستمی باش بۆ ترافیک و هاتوچۆ، فڕۆکەخانە، هێڵی ئاسن، بۆری ئاو، ئاوەڕۆ، دامەزراوەی فڕێدانی پاشماوە، وزە و ئینتەرنێت هەبێت. بۆ ئەوەی بتوانین بەم ئامانجە بگەین، پێویستە بزانین وڵاتانی دونیا چۆن دەتوانن بە باشترین شێوە سوود لە سەرچاوە و پیشەسازییەکانیان وەربگرن

لە ڕۆژگاری ئەمڕۆماندا لە هەموو کاتێک زیاتر جیاوازییەکی زۆر لە نێوان دەوڵەمەند و هەژاراندا هەیە. جیاوازیی گەورە هەم لەناوخۆی وڵاتێکدا هەم لە نێوان وڵاتاندا هەیە. بۆ گەیشتن بە ئامانجی کەمکردنەوەی نایەکسانی، پێویستە هەمووان بە یەکسانی دەستیان بە قوتابخانە و یارمەتی و چاودێری تەندروستی بگات. جگە لەوەش دەبێت سەرچاوەکان بە شێوەیەکی دادپەروەرانەتر دابەش بکرێن

زیاتر لە نیوەی دانیشتووانی جیهان لە شارەکاندا دەژین. زۆرێک لە شارەکان هێندە خێرا گەشە دەکەن کە هەلی کار و خانووی پێویست بۆ هەمووان نییە. پێویستە شاری گەشەپێدانی بەردەوام دروست بکەین کە ڕەچاوی پێداویستییەکانی خەڵک بکات، و هاوکات زیان بە کەشوهەوا نەگەیەنێت

لە ئەمڕۆدا ئێمە زۆر لەوە زیاتر شت بەکاردەهێنین، کە هەسارەی زەوی دەتوانێت بەرگەی بگرێت. یەک لەسەر سێی ئەو خواردنەی کە دروست دەکرێت فڕێی دەدەین. بۆ ئەوەی بتوانین بە باشی بژین، چ ئەمڕۆ و چ لە داهاتوودا، دەبێت شێوازی ژیانمان بگۆڕین و کەمتر شت بەکاربهێنین. پێویستە هەم تاک و هەم کۆمپانیاکان کەمتر شت بەکاربهێنن و ئاگاداری کەشوهەوا بن

ئەو شێوازی ژیانەی ئێمەی مرۆڤ کەشوهەوا لەناو دەبات. کەش و هەوا گەرمتر دەبێت، جەمسەرەکان دەتوێنەوە، دەریا بەرز دەبێتەوە و کارەساتی سروشتی و کەشوهەوای توند و ناخۆش زیاتر باو دەبێت. ئەوی کە زۆرترین زیانیان بەردەکەوێت وڵاتە هەژارەکانن. پێویستە هەموو وڵاتان پێکەوە کاربکەن بۆ ئەوەی کەمتر سووتەمەنی و گازی گوڵخانەیی دەربکەن. جگە لەوەش دەبێت هاوکاری ئەو وڵاتانە بکەین کە بەهۆی گۆڕانی کەشوهەواوە زیانیان بەرکەوتووە

ژیان لەسەر زەوی پەیوەستە بە دەریاوە. پلەی گەرمی و ڕەوتی بای زەریاکان و ژیانی ناو دەریا وا دەکەن کە ئێمەی مرۆڤ بتوانین لەسەر زەوی بژین. هەربۆیە لەجیاتی ئەوەی زبڵ و خاشاکیان تێبکەین و پیسی بکەین پێویستە پێکهاتەکان و ژیانی ناو دەریا بپارێزین

بەشێکی گەورەی ڕووی سەر زەوی دارستانە. دارستان شوێنی زۆربەی هەرە زۆری ئاژەڵەکانە، هەروەها سەرچاوەی خۆراکە بۆ ئاژەڵان و مرۆڤ. بۆ پاراستنی ژیانی سەر زەوی، پێویستە دارستانە باراناویەکان بپارێزین و نەمام و ڕووەکی زیاتر بچێنین و ئاگاداربین لەوەی بیابانەکانی سەر زەوی گەورەتر نەبن. هەروەها پێویستە ئەو ئاژەڵ و جۆرانەش بپارێزین، کە مەترسیی لەناوچوونیان لەسەرە

بەبێ ئاشتی و دادپەروەری، مەحاڵە گەشەسەندنی بەردەوام بێتە دی و دروست بکرێت. لە ئێستادا خەڵکێکی زۆرتر لە جاران لە هەڵاتندان بۆ شوێنانی تر. بۆ گەیشتن بە ئامانجی ئاشتی و دادپەروەری، دەبێت جیهان کۆمەڵگەیەکی ئارامی وا دروست بکات کە ئاگای لە هەمووان بێت و بیانپارێزێت

بۆ ئەوەی هەموو وڵاتان بتوانن ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام بەدەست بهێنن، گرنگە هاوکاری یەکتری بکەن. دەسەڵاتدارانی حکومی و کۆمپانیاکان و گشت هاوڵاتیان دەبێت لە نێوخۆی وڵاتی خۆیان و لەگەڵ وڵاتانی دیکەشدا هاوکاری یەکتری بکەن. نەتەوە یەکگرتووەکان پێی وایە هەوڵ و کۆششێکی پێکەوەیی خاوەن ئامانج ڕوون دەرەنجامی باشی دەبێت