Jødisk påske – Pesach//عید پاک یهودیان_پِسَح

Denne teksten finnes på flere språk. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

در روز یکشنبه نخل‌ (یکشنبه شعانین)، عیسی و شاگردانش برای جشن گرفتن عید فصح (پِسَح) یهودیان وارد اورشلیم شدند. عید فصح، عید یهودیان است و یادآور زمانی است که بنی‌اسرائیل در دوران فرعون, در مصر, بَرده بودند.

illustrasjon av av slaveriet i Egypt i bibelsk tid

داستان موسی//Historien om Moses

در کتاب پیدایش،اولین کتاب موسی، در عهد عتیق کتاب مقدس، آمده است که بنی‌اسرائیل در مصرمورد استقبال قرار گرفتند.
پس از سال‌ها، فرعون که پادشاه مصر بود، نگران شد که تعداد بنی‌اسرائیل بیش از حد زیاد شده است. به همین دلیل، بنی‌اسرائیل به بردگی گرفته شدند و فرعون فرمان داد که تمام نوزادان پسر کشته شوند. مادر نوزادی به نام موسی نمی‌خواست که فرزندش کشته شود. پس او را درون یک سبد گذاشت و سبد را بر روی رود نیل روان کرد. او امیدوار بود که کسی موسی را پیدا کند و از او به خوبی مراقبت کند. دختر فرعون، موسی را درون سبد روی رودخانه پیدا کرد. او به خوبی از موسی مراقبت کرد و موسی در خانواده فرعون بزرگ شد.

Baby Moses dropped in the river with pharaoh's daughter in the distance.

وقتی موسی بزرگ شد، خداوند در بوته ای سوزان بر او ظاهر شد. خدا به او گفت که باید به بردگان مصر کمک کند و موسی در واقع یک اسرائیلی است. این مردم او بودند که تحت بردگی مردی، که اکنون موسی او را پدر می نامید، رنج میبردند. خداوند به موسی فرمود از فرعون بخواهد که بردگان را آزاد کند. موسی باید بنی اسرائیل را از مصر خارج میکرد و به سرزمین دیگری به نام سرزمین کنعان هدایت می کرد.

Biblical vector illustration series, Moses and the burning bush

ده بلای آسمانی و اولین عید پاک//De ti landeplagene og den første påsken

موسی نزد فرعون رفت تا از او بخواهد بنی اسرائیل را آزاد کند، اما فرعون از این کار اجتناب کرد. سپس خداوند ده بلا بر مصر نازل کرد. نمونه هایی از این بلاها و مصیبتها شامل طاعون، تاریکی و حمله ملخ ها بود. بالاخره بدترین مصیبت نازل شد. که خدا فرشته اش را فرستاد که در کوچه‌های شهر برود و فرزند ارشد هر خانواده را بکشد.

اسرائیلی‌ها از قبل از طریق موسی هشداری از سوی خدا دریافت کرده بودند. بنابراین، آن‌ها باید با قربانی کردن برّه ای و مالیدن خون آن بر روی چهارچوب درها، خود را از فرشته مرگ نجات می‌دادند. فرشته از خانه‌هایی که خون بر روی چهارچوب در داشتند، عبور کرد، اما وارد دیگر خانه‌ها شد.
برای متوقف کردن این بلا ،که دهمین بلا بود ، فرعون مجبور شد به اسرائیلی‌ها اجازه دهد از مصر خارج شوند. این رویداد، پایه و اساس عید پِسَح یهودیان را تشکیل می‌دهد.

Hvordan feirer jødene påske//یهودیان چگونه عید پِسَح را جشن می گیرند؟

اولین شب از عید پسح (عید پاک یهودیان)، یهودیان یک وعده غذایی به نام “سدر” می‌خورند. این وعده غذایی برای یادآوری خروج یهودیان از مصر است. وعده غذایی با برکت دادن به شراب آغاز می‌شود. در ابتدای وعده غذایی، یهودیان شمعی می‌افروزند که آن را شمع شَبّات می‌نامند.

Bilde av en gutt som leser en tekst fra en bok. Han sitter rundt er middagsbord med mange andre og det viser en jødisk høytid Pesah

ظرف سِدِر یک بشقاب است که حاوی انواع مختلفی از غذاهای کوچکی است که هر کدام معنی و اهمیت خاصی دارند.

Bilde av en tallerken med , egg, salat, utrer, kylling og brød på
ظرف سِدِر

۱.ماتسا نان بدون مُخمِّر است، این به معنی نانی است که پف نکرده است. این نان مسطح است. زمانی که یهودیان مجبور به فرار از مصر شدند، وقت نداشتند تا نانی که می‌پختند را اجازه بدهند که ور بیاید.

۲.چاروسه مخلوطی از سیب، شراب و مغزها است. این مخلوط به ترکیب آجرهایی که یهودیان به عنوان برده در مصر برای مصریان می‌ساختند، اشاره دارد.

۳.زرواح‌‌/زروه, استخوان یک پای بره، بال مرغ یا گردن مرغ است. این غذا نماد قربانی بره‌ای است که طبق کتاب دوم موسی، یهودیان موظف بودند آن را ذبح کرده و درست قبل از فرار از مصر بخورند.

۴.چازِرِت، سبزیجات تلخ(ترب کوهی) یا سالادی است که به یادآور خاطرات تلخ مصر است.

۵.بِیتزا، تخم مرغ آب‌پز است که نماد قربانیِ عید است که علاوه بر قربانی پسح, به معبد نیز برده می‌شد.

۶.کارپاس, جعفری است که در آب نمک غوطه‌ور می‌شود، به طوری که آب نمک شبیه اشک‌ها می‌شود. این برای یادآوری اشک‌هایی است که یهودیان زمانی که در مصر برده بودند ریختند.

۷.آب نمک, نماد اشک‌های یهودیان است که در آن جعفری و تخم‌مرغ را می‌زنند.

ترتیب وقایع شب سدر در کتابی به نام هاگادا نوشته شده است. هاگادا از جمله داستان بردگی و خروج یهودیان از مصر را در بر دارد. همچنین حاوی داستان ها و توضیحاتی در مورد نحوه سرو غذای سدر در شب اول پساچ میباشد.

Bilde av et drikkebeger, en bok og flatt brød. Alle tre ting som brukes den første kvelden av den jødiske høytiden peasah.

جشن سدر همزمان ترکیبی از اندوه و شادی است. یهودیان باید دوران سخت بردگی در مصر را به یاد آورند، در عین حال که از فرارشان از بردگی و رهایی خوشحال هستند.

kunstmosaikk som ilustrerer da moses delte havet slit av isralittene kunne gå tørre gjennom vannet