Jødisk påske // Pascha – żydowska Wielkanoc
Kiedy Jezus wjeżdżał do Jerozolimy w Niedzielę Palmową, on i jego uczniowie byli w drodze, aby obchodzić żydowską Wielkanoc, Paschę. Pascha jest żydowską Wielkanocą i przypomina czas, kiedy Izraelici byli niewolnikami w Egipcie pod panowaniem faraona.
Historia Mojżesza
W pierwszej Księdze Mojżeszowej w biblijnym Starym Testamencie możemy przeczytać o przyjęciu Izraelitów do Egiptu. Po wielu latach władca Egiptu – faraon zaczął się martwić, że jest tam zbyt wielu Izraelitów. Dlatego zostali oni zniewoleni, a faraon nakazał zabić wszystkie narodzone dzieci płci męskiej. Matka Mojżesza nie chciała, aby jej dziecko zostało zabite. Dlatego włożyła go do kosza, który to umieściła na rzece Nil. Miała nadzieję, że ktoś znajdzie chłopca i zaopiekuje się nim. Dziecko w koszu na rzece znalazła córka faraona i dobrze się nim zajmowała. Dlatego też Mojżesz dorastał w rodzinie faraona.
Kiedy Mojżesz dorósł, ukazał się mu Bóg w krzewie gorejącym. Bóg powiedział, że zamierza pomóc niewolnikom w Egipcie i że Mojżesz był w rzeczywistości Izraelitą. To jego lud cierpiał z powodu zniewolenia przez człowieka, którego teraz nazywał ojcem. Bóg powiedział Mojżeszowi, że powinien on poprosić faraona o uwolnienie niewolników. Mojżesz miał wyprowadzić Izraelitów z Egiptu do innej ziemi, zwanej Kanaan.
Dziesięć plag i pierwsza Pascha
Mojżesz udał się do faraona, aby skłonić go do uwolnienia Izraelitów, ale faraon odmówił. Wtedy Bóg zesłał na Egipt dziesięć plag, w tym zarazę, ciemność i szarańczę. W końcu nadeszła najgorsza ze wszystkich plag: anioł Pański szedł ulicami miasta i zabijał wszystkich pierworodnych w każdej rodzinie.
Izraelici otrzymali wcześniej ostrzeżenie od Boga za pośrednictwem Mojżesza. Mogli więc uratować się przed aniołem śmierci, zabijając baranka i naznaczając jego krwią wejście do domu. Anioł przechodził obok zaznaczonych krwią domów. Jednak wchodził do każdego innego. Aby powstrzymać tę dziesiątą plagę, faraon musiał pozwolić Izraelitom opuścić Egipt. To właśnie na pamiątkę tego wydarzenia Żydzi świętują Paschę.
Jak żydzi obchodzą Paschę?
W pierwszy wieczór Paschy – żydowskiej Wielkanocy, żydzi jedzą posiłek zwany wieczerzą sederową. Posiłek ten ma przypominać żydom o wyjściu z Egiptu. Posiłek rozpoczyna się błogosławieństwem wina.
Talerz sederowy to talerz z różnymi małymi potrawami, które mają specjalne znaczenie i symbolikę. Na początku posiłku żydzi zapalają świecę zwaną świecą szabatową.
- Maca to chleb przaśny, czyli niewyrośnięty na zakwasie płaski chleb. Kiedy Izraelici musieli uciekać z Egiptu, nie mieli czasu na zakwaszenie chleba, który piekli.
- Charoset to mieszanka jabłka, wina i orzechów. Przypomina glinę, z której zniewoleni Izraelici mieli wyrabiać cegły służące do wznoszenia budowli dla Egipcjan.
- Zeroa to udziec jagnięcy, skrzydełko z kurczaka lub szyjka z kurczaka. Potrawa ta ma być symbolem ofiary paschalnej z jagnięcia, którego według II Księgi Mojżeszowej Izraelici mieli ofiarować i spożyć przed ucieczką do Egiptu.
- Chazeret to gorzkie zioła lub sałata, które przywołują gorzkie wspomnienia z Egiptu.
- Bejca to jajko na twardo, które symbolizuje ofiarę świąteczną, która prócz ofiary paschalnej została przyniesiona do świątyni.
- Karpas to natka pietruszki maczana w słonej wodzie, dzięki czemu woda przypomina łzy. To ma przypominać łzy, które wylewali Izraelici, gdy byli niewolnikami w Egipcie.
- Słona woda symbolizuje łzy Izraelitów, w których moczy się pietruszkę i jajka.
Kolejność wydarzeń nocy sederowej jest zapisana w księdze zwanej Hagadą. Hagada zawiera między innymi historię niewoli i wyjścia Izraelitów z Egiptu, opowieści i wyjaśnienia, jak należy odprawiać seder.
Celebracja wieczerzy sederowej jest zarówno ponura, jak i radosna. Ma ona przypominać złe czasy w Egipcie, ale też radość, że Izraelitom udało się uciec z niewoli.
