Økosystem// Ekosystem

Tekst o ekosystemie znajdziesz w wielu językach. Ma być on uzupełnieniem lekcji i innych pomocy dydaktycznych. Naszą intencją nie jest to, aby te materiały były używane samodzielnie, lecz by były wykorzystanywane jako wprowadzenie tematu.

Tekst możne być używany na przykład przez nauczycieli dwujęzycznych aby poszerzyć więdzę ucznia na dany temat lub rozwijać język z zakresu danego przedmiotu.

Przewiń w dół, aby znaleźć materiały.


Ekosystem to współzależność między organizmami ożywionymi a środowiskiem w którym one żyją. Na Ziemi istnieje wiele rożnych ekosystemów. Ekosystemy różnią się wielkością. Niektóre są małe, jak na przykład kałuża, inne są duże, jak bagno, pustynia, jezioro, morze czy las.

Elementy abiotyczne

Nieożywioną część ekosystemu nazywamy elementami abiotycznymi. Przykładami elementów abiotycznych są pogoda i klimat, gleba, światło słoneczne, zasolenie oraz inne czynniki chemiczne w środowisku.

Elementy biotyczne

Elementami biotycznymi nazywamy wszystkie żywe organizmy. Zwierzęta, rośliny, insekty i mikroorganizmy są przykładem takich elementów. Zarówno biotyczne jak i abiotyczne elementy pozostają między sobą w różnego rodzaju zależnościach.

Organizmy są wzajemnie od siebie zależne

W ekosystemie organizmy żywe są zależne zarówno od czynników abiotycznych, jak i od siebie wzajemnie, aby przetrwać i rozmnażać się. Rośliny są uzależnione od grzybów i bakterii, które rozkładają martwy materiał organiczny, aby ten ponownie stał się glebą. Rośliny do wzrostu potrzebują składników odżywczych z ziemi. Niektóre zwierzęta muszą jeść je, by przeżyć, inne odżywiają się zjadając siebie wzajemnie. Grzyby i bakterie żywią się martwymi roślinami i zwierzętami.   

Producenci

Niektóre organizmy mogą wytwarzać materię organiczną z materii nieorganicznej. Są to tak zwani producenci. W ten sposób wytwarzają oni składniki odżywcze i robią to poprzez fotosyntezę. Takimi producentami w ekosystemie są rośliny i algi. Producenci mogą sami wyprodukować całą potrzebną dla siebie żywność.

Kløvereng
Zielone rośliny są producentami.

Konsumenci

Zwierzęta nie mogą wytwarzać własnego pożywienia. Są zależne od jedzenia roślin lub innych zwierząt. Innym słowem ich sposobem jedzenia jest konsumowanie. Dlatego nazywamy ich konsumentami.

En snegle spiser et blad
Ślimak jest konsumentem.

Reducenci

  Reducenci to organizmy odżywiające się martwymi zwierzętami i roślinami. Bakterie i grzyby to przykłady reducentów. Są one ważne w ekosystemie, ponieważ rozkładają martwe zwierzęta i rośliny na proste związki nieorganiczne. W tym procesie uwalniane są z martwych organizmów składniki odżywcze. Zapewnia to bogatą w składniki odżywcze glebę dla nowych roślin.

Bilde av en sopp i skogen
Grzyb jest reducentem.
Ekosystem
Ekosystem
Czym jest ekosystem?

Alle bilder er fra AdobeStock.