عید فصح یا پسح یهودیان // Jødisk påske – Pesach

Denne teksten finnes på flere språk. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

وقتی عیسی در یکشنبه نخل وارد اورشلیم شد، با شاگردانش جشن پاک یا عید پسح یهودیان را تجلیل نمود. پسح یا فصح عید پاک یهودیان است و یادآور زمانی است که بنی اسراییل در مصر برده های تحت فرمان فرعون بودند.

illustrasjon av av slaveriet i Egypt i bibelsk tid

داستان موسی

در کتاب مقدس عهد عتیق (تورات) آمده است که مصری ها از داخل شدن بنی اسراییل به مصر استقبال نمودند. پس از اینکه تعداد آنها زیاد شد، فرعون که پادشاه مصر بود، نگران ازدیاد جمیعت شد. بنابراین، دستور داد از آن ها به عنوان برده کار گرفته شود و تمام نوزادان پسری که به دنیا خواهد آمد، کشته شوند.

مادر یک نوزاد پسر به نام موسی نمی‌خواست فرزندش کشته شود. او موسی را در یک سبد گذاشت و سبد را روی رود نیل رها کرد، به این امید که کسی او را پیدا کرده و از او مراقبت کند. دختر فرعون موسی را در سبد و روی رود پیدا کرد. او از موسی به خوبی مراقبت کرد و موسی در خانواده فرعون بزرگ شد.

Baby Moses dropped in the river with pharaoh's daughter in the distance.

زمانی که موسی بزرگ شد، خداوند خودش را در میان بوته آتشینی به موسی نمایان ساخت. خدا به او گفت که او به بردگان مصری کمک نماید و اینکه موسی در واقع یک اسرائیلی است و این قوم اوست که تحت بردگی آن مردی که او اکنون او را پدر می‌خواند، رنج می‌برند. خدا به موسی گفت که باید از فرعون بخواهد تا بردگان را آزاد نماید. موسی باید بنی اسراییل را از مصر خارج می کرد و به سرزمینی به نام کنعان می برد.

Biblical vector illustration series, Moses and the burning bush

ده مصیبت بزرگ و اولین عید پسح

موسی به نزد فرعون رفت تا او را وادار کند که آزادی را به بنی‌اسرائیل بدهد، اما فرعون امتناع کرد. سپس خداوند ده مصیبت را بر مصر فرستاد. از جمله مصایب مختلف می‌توان به طاعون، تاریکی و ملخ‌ها اشاره کرد. در نهایت بدترین مصیبت آن بود که خداوند فرشته‌ای را فرستاد که در کوچه های شهر راه می رفت و تمام نخست‌زادگان هر خانواده را به سرحد مرگ می زد.

بنی‌اسرائیل قبلاً از طرف خداوند از طریق موسی هشدار گرفته بودند. آنها باید برای نجات از فرشته مرگ، یک بره را ذبح کرده و خون آن را بر روی چهار چوب دروازه ها می مالیدند. فرشته از خانه‌هایی که خون بر چهارجوب درش بود می گذشت، اما وارد خانه‌های دیگر می شد. برای متوقف کردن این دهمین بلا یا مصیبت، فرعون مجبور شد به بنی‌اسرائیل اجازه دهد که از مصر خارج شوند. این واقعه زمینه‌ساز عید پسح یهودیان است.

یهودیان عید پسح را چگونه جشن می‌گیرند؟

در اولین شب از عید پسح (عید پاک یهودیان)، آنان یک وعده غذایی به نام سدر می‌خورند. این وعده غذایی به یاد مهاجرت از مصر است. وعده غذایی با دعا و شراب شروع می‌شود. در ابتدای وعده غذایی، یهودیان یک شمع روشن می‌کنند که آن را نور سبت می‌نامند.

Bilde av en gutt som leser en tekst fra en bok. Han sitter rundt er middagsbord med mange andre og det viser en jødisk høytid Pesah

بشقاب سدر یک بشقابیست که شامل مینوی مختلف و کوچکی ست که هر کدام مفهوم و معنای خاصی دارد.

Bilde av en tallerken med , egg, salat, utrer, kylling og brød på
En sedertallerken بشقاب سدر

1.مصا یک نان فطیر است، یعنی نانی که نرسیده باشد. این نان هموار و صاف است. زمانی که یهودیان مجبور به فرار از مصر شدند، وقت نداشتند که منتظر رسیدن خمیر شوند.

2.کاروسیت یک مخلوط از سیب، شراب و میوه خشک است. این مخلوط یاد آور خشت هاییست که یهودیان زمانیکه برده بودند برای ساخت‌وساز مصریان از آنها استفاده می‌کردند.

3.زروع/Zroah یک تکه از استخوان ران بره، بال مرغ یا گردن مرغ است که به عنوان نمادی از بره قربانی به شمار می رود که طبق روایات کتاب تورات، به یهودیان دستور داده شده بود که آن را قبل از فرار از مصر ذبح کرده و بخورند.

4.حزرت مجموع گیاهان تلخ یا سالادی است که یاد آور خاطرات تلخ دوره بردگی در مصر می‌باشد.

5.بیتصه یک تخم‌مرغ جوشانده است و نماد قربانی مقدس است. کسی که در روز مقدس یا همان پسح مقدس به معبد آورده می‌شد.

6.کارپاس جعفری است که در آب نمک فرو برده می‌شود، به طوری که آب آن شبیه اشک‌ می باشد. این کار نمادیست از یادآوری اشک‌هایی که یهودیان در دوران بردگی در مصر ریختند.

ترتیب رویدادهای شب سدر در کتابی به نام هگادا نوشته شده است. هگادا شامل داستان بردگی یهودیان و خروج از مصر است. همچنین شامل داستان‌ها و توضیحاتی در مورد نحوه اجرای مراسم سدر در اولین شب عید پسح می‌باشد.

Bilde av et drikkebeger, en bok og flatt brød. Alle tre ting som brukes den første kvelden av den jødiske høytiden peasah.

جشن گرفتن ضیافت سدر هم غم‌انگیز است و هم شادی‌آفرین. یهودیان باید دوران سختی را که در مصر گذراندند به یاد داشته باشند و همچنین خوشحال باشند که توانستند از بردگی فرار نمایند.

kunstmosaikk som ilustrerer da moses delte havet slit av isralittene kunne gå tørre gjennom vannet