Rettsstaten // Państwo prawa

Denne teksten om Rettsstaten finnes på flere språk. Teksten er hentet fra Zmekk.no og oversatt til flere språk av morsmål.no eter avtale med Bergen kommune. Tanken er at teksten skal være et supplement til andre læremidler og andre aktiviteter i opplæringen. Det er altså ikke meningen at disse ressursene skal stå alene, men at de kan brukes i innledning til arbeid med temaet.

Teksten kan, for eksempel, brukes sammen med tospråklig lærer for å aktivere elevenes kunnskaper om temaet, og å bidra til at eleven lærer fagspråk.

Scroll nedover for å finne flere ressurser.

Zmekk.no

Wszystkie kraje mają prawa i przepisy, których należy przestrzegać. Jednak w niektórych krajach zasady nie obowiązują wszystkich mieszkańców w równym stopniu. W tych krajach niektórzy mogą trafić do więzienia bez powodu, podczas gdy inni mogą łamać prawo nie ponosząc kary.

W Norwegii tak nie jest, ponieważ Norwegia jest państwem prawa. Oznacza to, że wszyscy muszą przestrzegać tych samych zasad, a sądy czuwają nad tym, by osoby, które łamią prawo, poniosły karę.

En lesetest om hva en rettsstat er. Teksten er oversatt med tillatelse fra zmekk.no
Sądy czuwają nad tym, by osoby, które łamią prawo, poniosły karę.

W krajach, które nie są państwami prawa, nie przestrzega się prawa w ten sam sposób. Tam na przykład bogaci lub potężni ludzie mogą uniknąć kary, płacąc policji lub sędziemu.

Jeśli ktoś przekroczy dozwoloną prędkość i zostanie zatrzymany przez policję, może zapłacić policjantowi, aby uniknąć zgłoszenia sprawy. Nazywa się to łapówka. A może ta osoba zna sędziego na rozprawie i tym samym dostanie łagodniejszy wyrok.

Kierowca próbuje przekupić policjanta.

W krajach, które nie są państwami prawa, policja może również wsadzać ludzi do więzień pomimo tego, że nie złamali oni prawa. Może się tak zdarzyć, jeśli dana osoba ma inne poglądy polityczne lub wyznaje inną religię niż rządzący.

Osadzenie w więzieniu bez powodu.

W Norwegii tak nie jest. Tutaj każdy ma sprawiedliwy proces, jeśli zostanie oskarżony o złamanie prawa, a policja pilnuje, aby prawo obowiązywało wszystkich jednakowo, bez względu na to, ile mają pieniędzy czy władzy.

Jeśli premier w Norwegii przekroczy dozwoloną prędkość, zostanie ukarany lub ukarana tak samo, jak każdy inny obywatel. Tak żyje się w państwie prawa.

Wszyscy są równi wobec prawa.


Oppgaver Zadania

  1. Dlaczego życie w państwie policyjnym może być niepewne?
  2. Jaki stosunek mają ludzie do policji w Twoim kraju pochodzenia?

Ordliste – Lista słówek

Rettsstat – En stat hvor loven gjelder likt for alle
Rettssak – En uenighet som blir avgjort av en dommer i en domstol
Politistat – En stat hvor lederne og politiet kan fengsle og straffe hvem de vil
Bestikkelse – Ulovlig betaling til en statlig ansatt for at de skal hjelpe deg

Państwo prawa – Państwo, w którym wszyscy są równi wobec prawa
Rozprawa sądowa – Spór, który zostaje rozstrzygnięty przez sędziego w sądzie
Państwo policyjne – Państwo, w którym przywódcy i policja mogą wtrącić do więzienia i ukarać kogo chcą
Łapówka – Nielegalna zapłata urzędnikowi państwowemu, który w zamian za to ma w czymś pomóc

Rettsstaten
Lærerveiledning

Tekst og bilder er oversatt og publisert etter avtale med Zmekk.no