Dialogkort på foreldremøte//Karty dialogu na zaebraniu rodziców
Dialogkortene er utviklet DEMBRA og tilrettelagt med lyd og tekst på flere språk av morsmål.no. Ved bruk av dialogkort får foresatte diskutert problemstillinger som oppleves som meningsfulle. Dialogkortene tar for seg et bredt utvalg av temaer, alt fra hvem som skal inviteres i bursdager til hva det vil si å ha et trygt og godt skolemiljø.
1. Świętowanie urodzin
Twoje dziecko obchodzi urodziny, ale nie chce zaprosić wszystkich.
Jak możesz porozmawiać o tym z dzieckiem?
Czy dziecko powinno samo móc decydować, kogo chce zaprosić na swoje urodziny?
Jakie są zalety i wady wspólnych zasad obchodów urodzin?
polsk og norsk bokmål
2. Pójście na urodziny
Twoje dziecko zostało zaproszone na przyjęcie urodzinowe, ale nie chce iść.
Czy dzieci powinny same decydować, czy chcą pójść na urodziny? Kiedy jest to w porządku, a kiedy nie?
Jak możesz porozmawiać o tym z dzieckiem?
polsk og norsk bokmål
3. «It takes a village to raise a child»
(Aby wychować dziecko, potrzeba całej wioski)
Przedyskutuj, w jaki sposób to wyrażenie może odnosić się do Twojej roli jako opiekuna w tej klasie/szkole.
polsk og norsk bokmål
Feire bursdag
Barnet ditt skal feire bursdag, men har ikke lyst å invitere alle.
Hvordan kan du snakke med barnet dittom dette?
Bør barnet selv få bestemme hvem det vil invitere i bursdagen sin?
Hvilke fordeler og ulemper har felles regler for bursdagsfeiring?
polsk og norsk bokmål
Dra i bursdag
Barnet ditt er invitert i bursdag, men har ikke lyst til å dra.
Bør barna selv bestemme om de vil gå i bursdag? Når er det ok/ikke ok?
Hvordan kan du snakke med barnet dittom dette?
polsk og norsk bokmål
«It takes a village to raise a child»
(det skal en hel landsby til for å oppdra et barn)
Diskuter hvordan uttrykket kan være relevant for din rolle som foresatt i denne klassen/på denne skolen?
polsk og norsk bokmål
4. Kiedy Twoje dziecko wyklucza
Otrzymujesz informację od nauczyciela, że Twoje dziecko wyklucza lub brzydko mówi o innych dzieciach.
Jak w takiej sytuacji mogą pomóc opiekunowie?
polsk og norsk bokmål
5. «Każdy musi bawic się z każdym»
Czy każdy musi bawić się z każdym? Jak możemy wesprzeć dzieci w odnalezieniu równowagi pomiędzy posiadaniem „swojej paczki”, a przynależnością do większej społeczności?
polsk og norsk bokmål
6. Jak rozmawiać z dzieckiem
Jak możesz rozmawiać ze swoim dzieckiem i innymi dziećmi o tym, jak się czują w szkole?
polsk og norsk bokmål
Når ditt barn utestenger
Du får tilbakemelding fra læreren om at ditt barn utestenger eller snakker stygt om andre barn.
Hvordan kan foresatte bidra i en slik sak?
polsk og norsk bokmål
«Alle må leke med alle.»
Må alle leke med alle? Hvordan kan vi støtte barna i å finne balansen mellom det å ha «sin gjeng» og å tilhøre et større fellesskap?
polsk og norsk bokmål
Hvordan snakke med barnet ditt?
Hvordan kan du snakke med barnet ditt om hvordan både ditt og andre barn har det på skolen?
polsk og norsk bokmål
7. Co wpływa na samopoczucie dziecka?
Jak może samopoczucie innych dzieci wpływac na samopoczucie Twojego dziecka? Podaj przykłady i omów, jak samopoczucie danego dziecka może wpływać na inne dzieci i środowisko klasowe jako całość, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.
polsk og norsk bokmål
8. Przynależność i integracja
„Kiedy dziecko nie chodzi na zajęcia pozaszkolne, to trudno jest je zintegrować”.
Przedyskutuj to stwierdzenie. Co można zrobić, aby te dzieci jednak doświadczyły przynależności i były zintegrowane?
Czy możemy stworzyć miejsca spotkań i działania budujące społeczność?
polsk og norsk bokmål
9. Dobre samopoczucie w szkole
Jak chciałbyś, żeby Twoje dziecko czuło się w szkole? Co możesz zrobić, aby inne dzieci również czuły się dobrze? W jaki sposób my, dorośli, powinniśmy ingerować w życie społeczne dzieci, gdy dorastają? W mediach społecznościowych? W świecie rzeczywistym, fizycznym?
polsk og norsk bokmål
Hva påvirker barns trivsel?
Hvordan kan det tenkes at andres barn sin trivsel påvirker ditt eget barns trivsel? Gi eksempler og diskuter hvordan barns trivsel kan påvirke andre barn og klassemiljøet i sin helhet både positivt og negativt.
polsk og norsk bokmål
Tilhørighet og inkludering
“Når et barn ikke går på
fritidsaktivitetene som de andre går på, så er det vanskelig å inkludere dem.” Diskuter utsagnet.
Hva kan gjøres for at disse barna likevel opplever tilhørighet og inkludering? Kan vi skape møteplasser og aktiviteter som bygger fellesskap på tvers?
polsk og norsk bokmål
Trivsel på skolen
Hvordan ønsker du at ditt eget barn skal ha det på skolen? Hva kan du gjøre for at andres barn også skal ha det slik? På hvilke måter bør vi voksne blande oss inn i barnas sosiale liv etter hvert som de blir eldre? På sosiale medier? I den fysiske virkeligheten?
polsk og norsk bokmål
10.Uprzedzenia
Wszyscy mamy uprzedzenia w stosunku do innych ludzi, oparte na założeniach dotyczących przynależności do grupy, na przykład „łobuzy”, „drama queens”, „kujony”, „imigranci”. Uprzedzenia mogą w negatywny sposób wpływać na nasze zrozumienie grupy i uniemożliwiać kontakt i komunikację.
W jaki sposób my, opiekunowie, możemy pomóc naszym dzieciom uświadomić sobie swoje uprzedzenia, aby nie prowadziły one do negatywnych przekonań/działań?
polsk og norsk bokmål
11.Zapoznanie się (opiekun)
Aby stworzyć bezpieczne i dobre środowisko klasowe, korzystne byłoby, aby opiekunowie wzajemne się zapoznali pomiędzy istniejącymi grupami. W jaki sposób komitet rodzicielski (FAU)/szkoła może to ułatwić? Co możesz zrobić, aby zapoznać się z opiekunami, których nie znasz zbyt dobrze?
polsk og norsk bokmål
12.Wykluczanie
Słyszysz, że wykluczenie jest dużym problemem w klasie Twojego dziecka. Jak możesz rozmawiać o tym z dzieckiem? Co konkretnie możesz zrobić, aby być dobrym wzorem do naśladowania, jeśli chodzi o włączenie społeczne?
polsk og norsk bokmål
Fordommer
Vi har alle fordommer om andre mennesker basert på antakelser om gruppetilhørighet, for eksempel “bråkegutter”, “nerder”, “innvandrere”. Fordommer kan styre vår forståelse av en gruppe på en negativ måte og hindre kontakt og kommunikasjon.
Hvordan kan vi foresatte bidra til å gjøre barna våre klar over egne fordommer slik at disse ikke fører til negative oppfatninger/handlinger?
polsk og norsk bokmål
Bli kjent (foresatt)
For å skape et trygt og godt klassemiljø er det en fordel at foresatte blir kjent på tvers av etablerte grupper. Hvordan kan FAU/skolen legge til rette for at det skal skje? Hva kan du gjøre for
å bli kjent med foresatte du ikke kjenner så godt fra før?
polsk og norsk bokmål
Ekskludering
Du får høre at ekskludering er et stort problem i klassen til barnet ditt. Hvordan kan du snakke med barnet ditt om dette? Hva kan du konkret gjøre for å være en god rollemodell når det gjelder inkludering?
polsk og norsk bokmål
13. Akceptacja odmienności
Jak możemy rozmawiać z dziećmi, aby wzbudzić w nich akceptację dla odmienności? (Biorąc pod uwagę religię, orientację, płeć, kolor skóry, język, sprawność, wygląd, zainteresowania i sposób bycia itp.) W jakim sensie może to stanowić wyzwanie?
polsk og norsk bokmål
14. Zapoznanie się (dziecko)
Czy istnieją dobre powody, by stawić dziecku wyzwanie, aby zapoznało i bawiło się z dziecmi, z którymi zwykle się nie bawi? Jak możesz to ułatwić?
polsk og norsk bokmål
15. Odnośnie Twojego dziecka
Jak chcesz, aby inni rodzice reagowali, gdy zobaczą niewłaściwe zachowanie Twojego dziecka? Czy będzie to w porządku, jeśli zwrócą uwagę Twojemu dziecku? Jeśli tak, to w jaki sposób? Czy chcesz, żeby inni rodzice zgłaszali Ci takie sytuacje?
polsk og norsk bokmål
Aksept for forskjellighet
Hvordan kan vi snakke med barna våre for å skape aksept for forskjellighet? (Med tanke på religion, legning, kjønn, hudfarge, språk, funksjonsevne, utseende, interesser og væremåter etc.) På hvilke måter kan dette være utfordrende?
polsk og norsk bokmål
Bli kjent (barn)
Finnes det gode grunner til å utfordre barnet ditt til å bli kjent med og leke med barn det vanligvis ikke leker med? Hvordan kan du tilrettelegge for dette?
polsk og norsk bokmål
Når det gjelder ditt barn
Hvordan ønsker du at andre foresatte skal reagere hvis de ser ugrei oppførsel fra ditt barn? Er det greit at de irettesetter ditt barn? I så fall hvordan? Ønsker du at andre foresatte sier ifra til deg i slike situasjoner?
polsk og norsk bokmål
16. Wyobraź sobie, że jesteś nauczycielem/nauczycielką
Jak chciał(a)byś, aby zareagowali rodzice w klasie, gdy dowiedzą się o niewłaściwym zachowaniu w szkole?
polsk og norsk bokmål
17. Wykluczający język
Wykluczające użycie języka:
Oprócz wyzwisk, jakich innych form używania języka (werbalnego i niewerbalnego) używają dzieci, a które to formy mogą mieć wpływ na wykluczenie innych?
polsk og norsk bokmål
18. Wyzwiska
Używanie wyzwisk wśród dzieci jest problemem, przed którym staje wielu rodziców. Jakie znasz wyzwiska, które są używane? Dlaczego używa się właśnie tych słów? Skąd one się wzięły? Co one oznaczają i jaki mogą mieć wpływ na jednostkę i środowisko klasowe?
polsk og norsk bokmål
Tenk deg at du var lærer
Hvordan ville du ønsket at de foresatte i klassen reagerer når de blir gjort klar over ugrei oppførsel på skolen?
polsk og norsk bokmål
Ekskluderende språkbruk
Ekskluderende språkbruk:
Utover skjellsord, hvilke andre former for språkbruk (verbalt og kroppslig) bruker barn, som kan virke ekskluderende på andre?
polsk og norsk bokmål
Skjellsord
Skjellsordbruk blant barn er en utfordring mange foresatte opplever. Hvilke skjellsord kjenner du til at brukes? Hvorfor brukes akkurat disse ordene? Hvor kommer de fra? Hva betyr de, og hvordan kan de virke på den enkelte og på klassemiljøet?
polsk og norsk bokmål
19. «Niegrzeczny»
Twoje dziecko mówi o koledze, który jest ciągle postrzegany jako „niegrzeczny”. Jak rozmawiasz z dzieckiem o tym koledze? Co ważnego należy się dowiedzieć, co ważnego należy powiedzieć?
polsk og norsk bokmål
20. Inkluzywny język
Czasami musimy opisać innych ludzi. Możemy na przykład mówić o „Norwegach” i „obcokrajowcach”. O kim myślimy, gdy mówimy o „Norwegach”? Co to mówi o różnych poglądach na temat bycia Norwegiem? Jak dzieci mogą odebrać bycie definiowanym poza tą społecznością? Czy w niektórych przypadkach nasz język może być bardziej włączający?
polsk og norsk bokmål
21. «To tylko żart»
Słyszysz, jak Twoje dziecko używa słowa „gej” jako wyzwiska. Dziecko wyjaśnia później, że: „To tylko żart, my tak tylko mówimy”. Co odpowiadasz? Czy są granice żartów? Gdzie jest ta granica? Jak taki język może wpływać na jednostki i środowisko klasowe?
polsk og norsk bokmål
«Slem»
Barnet ditt forteller om en medelev som stadig oppfattes som «slem». Hvordan snakker du med barnet ditt om denne medeleven? Hva er det viktig å finne ut av, hva er det viktig å si?
polsk og norsk bokmål
Inkluderende språk
Noen ganger har vi behov for å beskrive andre mennesker. Vi kan for eksempel snakke om “de norske” og “de utenlandske”. Hvem tenker vi på når vi snakker om “de norske”? Hva sier dette om ulike oppfatninger om det å være norsk? Hvordan kan det oppleves for barn å bli definert utenfor dette fellesskapet? Kan språket vårt i noen tilfeller bli mer inkluderende?
polsk og norsk bokmål
«Det er bare på tull»
Du hører at barnet ditt bruker «homo» som skjellsord. Barnet forklarer etterpå at: “Det er bare på tull, det er sånn vi snakker.” Hva svarer du?
Finnes det grenser for tull? Hvor går grensen? Hva kan slik språkbruk gjøre med den enkelte og med klassemiljøet?
polsk og norsk bokmål
22. Kolor skóry
Dwie dziewczynki siedzą i kolorują razem. Dziewczynka o jasnej karnacji pyta: „Czy możesz mi podać kolor skóry?”, wskazując jasnobeżową kredkę. Druga dziewczynka, która ma ciemną skórę, daje jej kredkę. Jak można sobie wyobrazić, że odbiera tę sytuację dziewczynka o ciemnej karnacji? Dzieci i dorośli, którzy nazywają jasnobeżową kredkę „kolorem skóry”, nie mają przez to nic złego na myśli. Ale czy jednak powinniśmy porozmawiać o tym z dziećmi? Co ewentualnie możemy powiedzieć?
polsk og norsk bokmål
23. Odmieność
Kiedy dzieci rozpoczynają naukę w szkole, zarówno dzieci, jak i rodzice zmuszeni są do obcowania z nowymi ludźmi, których w przeciwnym razie mogliby nie poznać. W jaki sposób możesz przyczynić się do stworzenia dobrej społeczności dla wszystkich dzieci i opiekunów w Twojej klasie/szkole?
polsk og norsk bokmål
24. Środowisko szkolne
Co oznacza bezpieczne i dobre środowisko szkolne? Co to oznacza, że wszyscy uczniowie czują się włączeni? W jaki sposób każdy z uczniów może przyczynić się do tworzenia bezpiecznego i dobrego środowiska szkolnego?
polsk og norsk bokmål
Hudfarge
To jenter sitter og fargelegger sammen. Den ene, som har lys hud, spør: «kan du sende meg hudfargen?», mens hun peker på den lys beige fargeblyanten. Den andre jenta, som har mørk hud, gir henne fargeblyanten. Hvordan kan det tenkes at dette oppleves av jenta med mørk hud? Barn og voksne som omtaler den lysbeige fargeblyanten som «hudfargen» mener ikke noe vondt med det. Men bør vi likevel snakke med barna om dette? Hva kan vi eventuelt si?
polsk og norsk bokmål
Forskjellighet
Når barna begynner på skolen, blir både barn og foresatte tvunget til å forholde seg til nye mennesker, som de kanskje ikke ville blitt kjent med ellers. Hvordan kan du bidra til å lage et godt fellesskap for alle de ulike barna og foresatte i din klasse/på din skole?
polsk og norsk bokmål
Skolemiljø
Hva vil det si å ha et trygt og godt skolemiljø? Hvordan ser det ut når alleelever føler seg inkludert? Hvordan kan hver enkelt elev bidra til et trygt og godt skolemiljø?
polsk og norsk bokmål
25. Odpowiedzialność opiekunów za środowisko klasowe
Jaką odpowiedzialność ponoszą opiekunowe, jeśli chodzi o środowisko klasowe? Z czym ewentualnie wiąże się ta odpowiedzialność? W jaki sposób rodzice mogą mieć na to wpływ?
polsk og norsk bokmål
26. Być ,,Norwegiem,,
Między chłopakiem i dziewczyną, którzy się nie znają, toczy się dialog: Dziewczyna pyta: „Skąd jesteś?” Chłopiec odpowiada: „Z Kenii”. Rozmowę podsłuchała matka chłopca, po czym pyta syna: „Dlaczego powiedziałeś z Kenii, skoro jesteś z Hammerfest?”. Syn odpowiada: „Kiedy mówię, że z Hammerfest, ludzie nigdy nie przyjmują tej odpowiedzi…” (Chłopiec urodził się i wychował w Norwegii. Ojciec pochodzi z Kenii, matka z Norwegii). Pytanie może nie jest złośliwe, ale jak chłopiec może to odebrać? Co to mówi o różnym postrzeganiu bycia „Norwegiem/Norweżką”? W jaki sposób nasz język może stać się bardziej włączający?
polsk og norsk bokmål
27. Język dzieci
Dzieci często posługują się innym językiem niż my, dorośli. W jaki sposób język dzieci różni się od naszego w pozytywny sposób? Podaj przykłady. Jak myślisz, dlaczego używany jest „ten język”? Skąd on się wziął? Co on oznacza?
polsk og norsk bokmål
Foresattes ansvar for klassemiljøet
Hvilket ansvar har foresatte når det gjelder klassemiljøet? Hva innebærer eventuelt dette ansvaret? På hvilken måte kan foresatte påvirke?
polsk og norsk bokmål
Å være «norsk»
En dialog foregår mellom en gutt og ei jente som ikke kjenner hverandre: Jenta spør: «Hvor er du fra?» Gutten svarer: «Kenya» Moren til gutten overhørte samtalen og spør etterpå sønnen sin: «Hvorfor sa du Kenya når du er fra Hammerfest?». Sønnen svarer: «Når jeg sier Hammerfest, så godtar aldri folk svaret.…» (Gutten er født og oppvokst i Norge. Pappaen er fra Kenya, moren er fra Norge). Spørsmålet er kanskje ikke vondt ment, men hvordan kan dette oppleves av gutten? Hva sier dette om ulike oppfatninger av det å være «norsk»? Hvordan kan språket vårt bli mer inkluderende?
polsk og norsk bokmål
Barnas språk
Barn bruker gjerne et annet språk enn oss voksne. På hvilke måter skiller barnas språk seg fra vårt på en positiv måte? Kom med eksempler. Hvorfor tenker du «dette språket» brukes? Hvor kommer det fra? Hva betyr det?
polsk og norsk bokmål